Από τις κερκίδες του ρωμαϊκού ωδείου, βρεθήκαμε να αναρωτιόμαστε πόσο θάρρος χρειάζεται για να παραδεχτείς δημόσια και πάνω σε μια σκηνή ότι έχεις καταδικαστεί σε φυλάκιση ή ότι κάποτε έχεις σκεφτεί να αυτοκτονήσεις. Εντυπωσιαστήκαμε από τα στατιστικά στοιχεία, που μας υπενθύμιζαν κάθε φορά πως αυτό που βλέπαμε είναι κάτι απολύτως αληθινό, αλλά δεν αποφύγαμε και την ταύτιση και τη γνήσια συγκίνηση. Η παράσταση, όμως, διέθετε και κάτι ακόμα. Ηταν από δραματουργική άποψη ένα σπάνιο υφαντό, αφού αφηγούνταν τον μύθο του «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, πλεγμένο μέσα από τις αληθινές προσωπικές ιστορίες των συμμετασχόντων. Παρ' όλα αυτά, υποψιαζόμαστε πως, αν η παράσταση δεν εντασσόταν στον «Κύκλο Προμηθέας» του Φεστιβάλ Αθηνών, το αποτέλεσμα θα ήταν ακόμα πιο δυνατό.
Γύρω στα 3.000 άτομα παρακολούθησαν την παράσταση την Πέμπτη το βράδυ. Το σκηνικό που είχε στηθεί, απλό. Μια μεγάλη κυκλική σκηνή, αριστερά της τα dexx και χώρος για μια μικρή ορχήστρα, δεξιά ένα μικρό βάθρο για μία μόνο, τη διερμηνέα νοηματικής. Στο φόντο μια μεγάλη κυκλική οθόνη, η οποία αργότερα θα έδειχνε σε πανοραμική εικόνα τις κινήσεις των συμμετασχόντων, θυμίζοντας την κίνηση του κυττάρου, αλλά και στατιστικά γραφήματα και αποσπάσματα από την τραγωδία. Πίσω από τις πλάτες μας, δύο μεγάλες οθόνες ανέλαβαν τον ρόλο υποβολέα, δίνοντας σκηνικές οδηγίες στους συμμετάσχοντες. Απαραίτητο στοιχείο, αν σκεφτεί κανείς πως οι ηθοποιοί της παράστασης δεν ήταν επαγγελματίες. Οι περισσότεροι πατούσαν για πρώτη -και ίσως τελευταία- φορά το θεατρικό σανίδι, για να υποδυθούν, όχι κάποιον άλλο αλλά τον ίδιο τους τον εαυτό.
Η μουσική (φουτουριστικός επιβλητικός ήχος) προλόγισε την είσοδο από τις τρεις πύλες 100 κατοίκων της Αθήνας. «Είμαστε η Αθήνα», είπε ένας από το μικρόφωνο. «Μας επέλεξαν επειδή αντιπροσωπεύουμε στατιστικά τον πληθυσμό της πόλης. Αντιπροσωπεύουμε την ηλικιακή πυραμίδα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας». Γι' αυτό και όλοι μαζί τοποθετήθηκαν σύμφωνα με την ηλικιακή πυραμίδα. Οι νεότεροι (νήπια) μπροστά, οι γηραιότεροι πίσω. Η οθόνη δείχνει την πανοραμική εικόνα τους και πάνω σε αυτήν εφαρμόζει το αντίστοιχο στατιστικό ηλικιακό γράφημα. Ταυτόχρονα, η μουσική παραχωρεί τη θέση της σε διάφορους ήχους της πόλης.
«Ερχόμαστε από διαφορετικές χώρες και ηπείρους», διευκρίνισαν κρατώντας τα αντίστοιχα σημαιάκια. «Τρεις από εμάς δεν είναι καταγεγραμμένοι», μας πληροφόρησαν προτού «αναδυθούν» από μια καταπακτή τρεις μετανάστες, για να γίνουν δεκτοί με θερμό χειροκρότημα.
Ενας ένας, όλοι μάς συστήνονται. Πλησιάζουν διαδοχικά το μικρόφωνο, λέγοντας όνομα, περιοχή, επάγγελμα, ηλικία, αλλά και με ποιον από τους ήρωες της αισχύλειας τραγωδίας ταυτίζονται. Πρώτος ο Ομάρ, που ταυτίζεται με την Ιώ, «γιατί κυνηγήθηκα από τον πόλεμο»». Ακολουθούν και οι υπόλοιποι. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουμε την 92χρονη Πλακιώτισσα Στέλλα Μαυρογιάννη, που συγκινημένη δήλωσε πως μας αγαπά όλους, μια γυναίκα που έχει αφιερώσει τη ζωή της στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και τον Απόστολο Γιαννόπουλο, ηθοποιό στο θέατρο κωφών Ελλάδας.
Η Κούνεβα
Συγκλονιστικότερη όλων η συμμετοχή της Κωνσταντίνας Κούνεβα, διά της αντιπροσώπου της Εφης Κιουρτίδου, που την υποδύθηκε φορώντας μια αρχαιοελληνική μάσκα (της Μάρθας Φωκά), παραμορφωμένη κατά το ήμισυ και καλωδιωμένη, ώστε να ακούγεται από μικροφώνου η ηχογραφημένη φωνή της ίδιας της Κούνεβα. «Είμαι άνθρωπος. Είμαι γυναίκα. Είμαι μετανάστρια από τη Βουλγαρία. Είμαι ο μόνος γονέας ενός παιδιού. Είμαι 47 ετών και είμαι η Κωνσταντίνα Κούνεβα. Απόψε δεν μπορώ να είμαι μαζί σας. Με αντιπροσωπεύει ένα άλλο άτομο. Θα είμαι σε διαρκή τηλεφωνική επικοινωνία, για να μπορώ να παίρνω θέση».
Με ποιον ήρωα ταυτίζεται; Μ' έναν σύγχρονο Προμηθέα Δεσμώτη: «Νιώθω σαν να είμαι δεμένη σε έναν βράχο. Κάθε μία ώρα κάνω θεραπείες και τρεις φορές την ημέρα πιο βαριές θεραπείες. Οι δικοί μου δεν με αφήνουν να βγαίνω έξω συχνά. Υπάρχει ένας φύλακας έξω από το σπίτι μου. Η τραχειοτομή μου είναι το κόσμημά μου, που θα το φοράω για χρόνια άγνωστα».
Το κοινό παγώνει, ανατριχιάζει, χειροκροτά. Αργότερα μαθαίνουμε πως παρούσα, ανάμεσά μας, ήταν κι η ίδια η Κωνσταντίνα Κούνεβα, διακριτική και κομψή όπως πάντα, φορώντας ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά και κουβαλώντας δυο γλαστράκια που χάρισε στους Rimini.. Αναλαμβάνοντας την ευθύνη (μας)
Το κυρίως μέρος της τραγωδίας ξεκινά με την αφήγηση του σωφρονιστικού υπαλλήλου Γιάννη Μυλωνά. Είναι ο πρώτος από τους πολλούς experts (ειδικούς) που εμφανίζονται. Ετσι ονομάζουν οι Rimini Protokoll τους μη επαγγελματίες ηθοποιούς, που επιστρατεύουν σε κάθε παράστασή τους, ανάλογα με το θέμα της. Καθένας τους αφηγείται την ιστορία του και παράλληλα θέτει ερωτήματα που προωθούν την εξέλιξη του μύθου. Οι συμμετέχοντες απαντούν μετακινούμενοι είτε στη δεξιά είτε στην αριστερή μεριά της σκηνής, για να συστοιχηθούν είτε κάτω από το ταμπελάκι «εγώ» είτε κάτω από το «εγώ όχι».
«Ποιος θυσιάζεται για τους άλλους;», «Ποιος θα άλλαζε αν αποκτούσε εξουσία;». Οι περισσότεροι επέλεξαν το «εγώ όχι», κάνοντας το κοινό να σιγομουρμουράει. «Ποιος από εσάς πιστεύει πως είναι απόγονος των αρχαίων Ελλήνων;» (ένα 30% υπολογίσαμε πως απάντησε θετικά).
Θέση βρήκαν και επίκαιρα ζητήματα όπως: «Ποιος κρύβει εισοδήματα από την Εφορία;», «Ποιος πιστεύει πως η οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα δόθηκε μόνο για ξένα συμφέροντα;», «Ποιος βλέπει θετικά την ευρωπαϊκή οικονομική ενίσχυση;», «Ποιος θεωρεί πως ευθύνεται ο ίδιος για την οικονομική κρίση;» (εδώ το κοινό διχάστηκε 50-50).
Αλλες ερωτήσεις απαιτούσαν ακόμα μεγαλύτερη παρρησία: «Ποιος θέλει να φύγουν οι μετανάστες από την Αθήνα;». Μόνο δύο θαρραλέοι κινήθηκαν στη μεριά του «εγώ». «Υποκρισία», ψέλλισε μια γυναίκα από το κοινό.
Αργότερα οι συμμετέχοντες βγάζουν φακούς και τους στρέφουν στους θεατές. Ζητούν την ενεργό συμμετοχή μας. Απαντάμε σηκώνοντας το χέρι και ο στατιστικολόγος Γιώργος Ντούρος βγάζει συμπεράσματα...
Η μουσική δυναμώνει καθώς φτάνουν μερικές από τις πιο δυνατές παραδοχές: «Είμαστε πολιτικοί πρόσφυγες», «Ξέρουμε κάποιον που έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά», «Εχουμε υπάρξει θύματα βιασμού», «Εχουμε δει κάποιον να πεθαίνει», «Εχουμε σκεφτεί να αυτοκτονήσουμε»...
Πίσω στήνεται ένα πυραμιδωτό βάθρο. Οι συμμετέχοντες ανεβαίνουν απαντώντας. «Πιστεύουμε πως ο νόμος εφαρμόζεται ισάξια», «Εχουμε κάποτε συλληφθεί», «Εχουμε κάποτε καταδικαστεί», «Εχουμε πάει φυλακή», «Εχουμε παραβεί έναν νόμο» - όλοι. «Υποστηρίζουμε τον Προμηθέα για τη στάση που κράτησε» - όλοι. «Ξέρουμε πως τελειώνει η τραγωδία» - πάλι όλοι. «Ο Προμηθέας θα νικήσει στο τέλος της τραγωδίας».
Ενας πιτσιρικάς τραγουδά «Το μινόρε της αυγής». Οι συμμετέχοντες γυρνούν γύρω από τον εαυτό τους. Στο τέλος σχηματίζουν ένα βουνό, ακουμπώντας ο ένας το χέρι στην πλάτη του άλλου. Συγκίνηση. Το φινάλε. Χειροκρότημα. Στη σκηνή ανεβαίνουν οι δυο σκηνοθέτες Ντάνιελ Βέτσελ και Χέλγκαρντ Χάουγκ. Τα φώτα ανάβουν, φανερώνοντας δακρυσμένα μάτια. Δεν νιώθουμε πια τόσο ξένοι μεταξύ μας.
Οι «ειδικοί» που μας μοιάζουν...
**Ο σωφρονιστικός υπάλληλος: Ο Γιάννης Μυλωνάς, που θέλοντας και μη ταυτίζεται με το κράτος, βρέθηκε τυχαία σ' αυτή τη δουλειά. «Απλώς έτυχε», είπε. Κερδίζοντας στους Βαλκανικούς αγώνες το '96, η Πολιτεία «με τίμησε με τη θέση αυτή. Μπήκα στη φυλακή το 2001 και μέχρι να πάρω σύνταξη θα έχω περάσει χρόνο ίσο με δύο ισόβιες», πρόσθεσε. Αργότερα τραγουδά το «Σαν βγω απ' αυτή τη φυλακή» του Σαββόπουλου, συνοδεία ζωντανής ορχήστρας, και οι εκατό συμμετέχοντες σχηματίζουν ανθρώπινες αλυσίδες, που μέσα στην κυκλική οθόνη φαίνονται σαν αλυσίδες του DNA.
**Η διευθύντρια «Ανθρώπινου Δυναμικού», μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας. Ερχεται για να εξομολογηθεί πώς αναγκάστηκε να απολύσει φίλους της. Μοιάζει με σύγχρονο Ηφαιστο που καταριέται την τέχνη του, όταν αναγκάζεται, παρά τη θέλησή του, να αλυσοδέσει σ' έναν βράχο τον Προμηθέα.
**Ο αντιρρησίας συνείδησης. Ο Λάζαρος Πετρομελίδης εξηγεί γιατί, ανάμεσα στον νόμο και στη συνείδησή του, επέλεξε τη δεύτερη, παρά τις συνέπειες. «Δεν αρνήθηκα την προσφορά στην πατρίδα. Ζήτησα να υπηρετήσω τη θητεία μου σ' ένα Γηροκομείο ή σε άλλο Ιδρυμα, αλλά όχι να μάθω να σκοτώνω. Στην Ελλάδα του '80 αυτό ήταν αδύνατο», είπε. Εκτοτε πέρασε από 16 δίκες και 3 φυλακίσεις. Η προσωπική του νίκη; «Τώρα πια ο γιος μου μπορεί να επιλέξει ελεύθερα».
** Ο (πρώην) εργολάβος. Ο 67χρονος αναφέρθηκε στα «εγκλήματα» που κατέστρεψαν την Καλλιθέα στην περιόδο της χούντας: «Μπάζωσαν τη θάλασσα. Εκτοτε δεν βλέπουμε την Ακρόπολη».
**Ο γιατρός. Μας αφηγήθηκε πώς το '80 επανέφερε στη ζωή ένα πνιγμένο κοριτσάκι με τη μέθοδο της τεχνητής αναπνοής.
**Ο αρχιτέκτονας. Ο Ανδρέας Κούρκουλας (Νέο Μουσείο Μπενάκη) μίλησε για τη σχέση δημοκρατίας - χώρου και τόνισε την ανάγκη να υπερασπιστούμε την πόλη και τη δημοκρατία μας, αναφερόμενος στο παράδειγμα των κατοίκων των Εξαρχείων.
Written by Το Ρήγμα που Ενώνει
We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου