Τoυ Δημοσθένη Κούρτοβικ
Η ιστορία του γυμνού στον κινηματογράφο είναι και μια ιστορία της στάσης του πολιτισμού μας απέναντι στο ανθρώπινο σώμα: από την εξύμνηση της ομορφιάς του και των μυστηρίων της ώς την ιδεολογική και πρακτική απομάγευσή της
Τι βιβλίο! Τι δουλειά! Η ιστορία του κινηματογραφικού γυμνού με αφηγητή τη φωτογραφία. Χιλιάδες στιγμιότυπα από ταινίες όλων των ειδών, ξένες και ελληνικές, κλασικές και λησμονημένες, από τις ονειροφαντασίες του Μελιές ή τα «ιστορικά» έπη του Χόλιγουντ και της Τσινετσιτά ώς τον ερωτικό ρεαλισμό του πιο πρόσφατου ευρωπαϊκού, αμερικανικού και γιαπωνέζικου κινηματογράφου, από το βουκολικό γυμνό στο προπολεμικό «Δάφνις και Χλόη» του Ορέστη Λάσκου ώς τους σεξουαλικούς άθλους του Γκουσγκούνη. Ακόμη και πόστερ από ταινίες, με εικόνες γυμνών ή ημίγυμνων σωμάτων που διατρέχουν όλη την κλίμακα των εκφράσεων του αισθησιασμού.
Ο Γιάννης Σολδάτος γράφει, στην εισαγωγή του, ότι το κυρίαρχο θέμα του βιβλίου του είναι το γυμνό και όχι ο ερωτισμός στον κινηματογράφο. Μα υπάρχει άραγε τόσο σαφής διαχωρισμός; Ο λόγος που η όποια τέχνη απεικονίζει το γυμνό ανθρώπινο σώμα είναι η ανάγκη μνημείωσης μιας ομορφιάς όπως υφίσταται στην ανάμνηση του βλέμματος μάλλον παρά στην πραγματικότητα. Και η ανάμνηση αυτή έχει χαρακτήρα ερωτικής αίσθησης. Από τότε που η όραση έγινε ο κύριος υποδοχέας ερωτικών ερεθισμάτων, δηλαδή από τότε που ο άνθρωπος ξεχώρισε από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, η τάση προς την ηδονοβλεψία, περισσότερο ή λιγότερο έντονη, «κοινωνικοποιημένη» κι εξημερωμένη ή εκτροχιασμένη και παραβατική, είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη σεξουαλικότητα.
Το βιβλίο του Σολδάτου αποκλείει (με λίγες παραχωρήσεις) τον πορνογραφικό κινηματογράφο. Και καλά κάνει. Η πορνογραφική ταινία δεν είναι η οπτικοποιημένη ανάμνηση της συγκίνησης που προκαλεί ένα ωραίο γυμνό σώμα ή η ίδια η ερωτική πράξη. Είναι μια εντελώς κλινική αντιμετώπιση του σεξ, όπως δεν το βιώνουν ποτέ δυο εραστές.
Οι παθιασμένες περιπτύξεις, τα παράφορα ερωτόλογα και ξεφωνητά σ΄ αυτές τις ταινίες φαίνονται (και είναι) αφόρητα ψεύτικα. Η μόνη πραγματικότητά τους είναι η μηχανική κίνηση συναρθρωμένων γεννητικών οργάνων, που, καδραρισμένη, απομονωμένη από τα φυσιολογικά συμφραζόμενά της, δεν έχει περισσότερη ομορφιά από το πήγαινεέλα ενός πιστονιού στον κύλινδρό του και δεν διατηρείται ποτέ ως παράσταση στη μνήμη αυτού που κάνει έρωτα.
Σε τι πλεονεκτεί το καρέ, το ακινητοποιημένο πλάνο, από τη ροή της κινηματογραφικής ταινίας; Στο ότι μας επιτρέπει να προσέξουμε, να εξερευνήσουμε μια φευγαλέα κίνηση, ματιά, έκφραση του προσώπου, στάση του σώματος που ήταν αδύνατο να ελεγχθεί από τον σκηνοθέτη ή τον ηθοποιό τόσο απόλυτα όσο το συνολικό πλάνο. Το εμπεδώσαμε αυτό με το βίντεο και με το DVD, που μας δίνουν τη δυνατότητα να παγώνουμε την ταινία όπου θέλουμε, για να ψηλαφήσουμε μια αδιόρατη λεπτομέρεια, την οποία πιο πολύ υποψιαστήκαμε παρά αντιληφθήκαμε. Το 1/24 του δευτερολέπτου που διαρκεί μια τέτοια εικόνα στο φιλμ είναι πολύ μικρό διάστημα για να την καταγράψει το μάτι του δημιουργού της ταινίας (ή του λογοκριτή). Ο Σολδάτος έχει δίκιο, όταν λέει ότι το γυμνό στην τέχνη είναι μια πλαστογραφία, γιατί επεμβαίνει στην πραγματικότητα για να την κάνει πιο ωραία απ΄ όσο είναι. Αλλά σ΄ εκείνες τις απειροελάχιστης διάρκειας εισβολές του αυθόρμητου και του ασύνειδου στην πλαστή ομορφιά του κινηματογραφικού γυμνού κρύβονται συχνά εκπλήξεις και αινίγματα, που μας παραπέμπουν σε μια αυθεντικότερη πραγματικότητα κι έτσι επαυξάνουν τη συγκίνηση της εικόνας. Παρατηρώντας τις φωτογραφίες αυτού του βιβλίου, έγχρωμες και ασπρόμαυρες, διαπιστώνω για άλλη μια φορά ότι το ασπρόμαυρο φιλμ αναδεικνύει την ομορφιά και τον αισθησιασμό ενός γυμνού ή ημίγυμνου σώματος πολύ καλύτερα από το έγχρωμο. Το ότι επιμένουμε να φανταζόμαστε τα αρχαία αγάλματα αχρωμάτιστα, ενώ ξέρουμε ότι ήταν βαμμένα, δεν οφείλεται μόνο σε πολιτισμική συνήθεια. Τα χρώματα έχουν την τάση να θαμπώνουν τα περιγράμματα, ν΄ απαλύνουν το κοντράστ του φωτός και της σκιάς, να συγκαλύπτουν την πλαστικότητα των γραμμών.
Διαβάστε περισσότερα
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=30&ct=19&artid=4614491
Written by Το Ρήγμα που Ενώνει
We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου