Το «Εμφυτο ελάττωμα» είναι το πλέον «προσβάσιμο» μυθιστόρημα του Τόμας Πίντσον και με όρους λογοτεχνικούς. Οπως είπε στο «Βήμα» ο μελετητής του συγγραφέα Γιώργος Μαραγκός, «είναι ίσως η καλύτερη εισαγωγή στο έργο του», ένα έργο σύνθετο κατά τ' άλλα, αχανές και πολύσημο - αρκεί να φέρει κανείς στο μυαλό του το magnum opus του ιδίου Το ουράνιο τόξο της βαρύτητας (1973). «Σε σχέση με τα προηγούμενα βιβλία του η αφήγηση εδώ είναι γραμμική, ενώ και η ιστορία είναι εστιασμένη χρονικά και τοπικά. Το "Εμφυτο ελάττωμα" ήταν πράγματι το καταλληλότερο κείμενο για μια ταινία» εξήγησε από την πλευρά του ο μεταφραστής του συγγραφέα Γιώργος Κυριαζής. Το ίδιο συμβαίνει και με το πλέον πρόσφατο μυθιστόρημα του μεγάλου «αναχωρητή» της σύγχρονης αμερικανικής πεζογραφίας υπό τον τίτλο Υπεραιχμή (Bleeding Edge, 2013) που κυκλοφορεί πλέον και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Το φόντο σ' αυτή την κατ' επίφαση νουάρ ιστορία είναι το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης το 2001, ενώ ο ευρύτερος προβληματισμός έχει να κάνει με το αμαρτωλό πλέγμα της οικονομίας και της τεχνολογίας στις αρχές του 21ου αιώνα.
«Ο Πίντσον είναι σινεφίλ και τηλεφίλ αναμφίβολα. Στο έργο του είναι πάρα πολλές οι αναφορές σε παλιές ταινίες των δεκαετιών του 1920, του 1930 και του 1940. Απ' ό,τι έχω καταλάβει, έχει μια εμμονή με τον "Μάγο του Οζ", την ταινία του 1939, ενώ μεγάλη έμπνευση γι' αυτόν υπήρξε και το εμβληματικό "Metropolis" του Φριτς Λανγκ. Εχει επίσης εμμονή με παλιές τηλεοπτικές σειρές, ιδίως κωμικές, αλλά και με τους αδελφούς Μαρξ, το Τρίο Στούτζες, τέτοια πράγματα, τα οποία βέβαια εκμεταλλεύεται ανάλογα με το σκηνικό που στήνει σε κάθε του μυθιστόρημα. Στο "Εμφυτο ελάττωμα" αναφέρεται, αντίστοιχα, σε πολλές νουάρ ταινίες, ενώ στην "Υπεραιχμή" αναφέρει, μεταξύ άλλων, και την ηθοποιό Αντζελα Λάνσμπερι, πρωταγωνίστρια της σειράς "Συγγραφέας-ντετέκτιβ". Γενικότερα ο Πίντσον έχει εμμονή με την ποπ κουλτούρα γιατί τον βοηθά, ως εργαλείο, να μιλήσει για την ανθρώπινη κατάσταση»συμπλήρωσε ο Γιώργος Κυριαζής.
«Ο Πίντσον προφανώς δεν έχει πρόβλημα να εντάξει τη μαζική κουλτούρα στο έργο του, άρα και τον κινηματογράφο. Ο ίδιος μάλιστα χρησιμοποιεί σινεματικές τεχνικές στη γραφή του. Επιχειρεί, με άλλα λόγια, να ενσωματώσει τον κινηματογραφικό τρόπο αφήγησης στα έργα του με σκοπό ακριβώς να τον μετουσιώσει, να τον κάνει λογοτεχνία. Είναι μια μεγάλη θεωρητική συζήτηση αυτή, κατά πόσον δηλαδή το επιτυγχάνει. Αυτό όμως τι σημαίνει πρακτικά; Σημαίνει ότι δανείζεται τις σινεματικές τεχνικές για να ανανεώσει την ίδια τη γραφή. Εξαιτίας αυτού, μεταξύ άλλων, τον χαρακτήρισαν "μεταμοντέρνο" ή "αβανγκάρντ" συγγραφέα» υπογράμμισε ο Γιώργος Μαραγκός. Ο ίδιος έχει εκπονήσει την πρώτη διδακτορική διατριβή (γραμμένη στην ελληνική γλώσσα) για τον αμερικανό συγγραφέα υπό τον τίτλο «Οι δικτυώσεις της πληροφορίας στη λογοτεχνική γραφή του Τόμας Πίντσον», μια χαρτογράφηση δηλαδή του τρόπου με τον οποίο υφίσταται η επικοινωνία μέσα στο συγκεκριμένο λογοτεχνικό σύμπαν.
Τον προσεχή Ιούνιο, με πρωτοβουλία του Γιώργου Μαραγκού, η Διεθνής Εβδομάδα Πίντσον (International Pynchon Week) θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. «Πρόκειται για ένα συνέδριο ακαδημαϊκών αλλά και άλλων μελετητών οι οποίοι ασχολούνται συστηματικά με το έργο του αμερικανού συγγραφέα, είναι μια συνάντηση που λαμβάνει χώρα κάθε περίπου δύο χρόνια σε διαφορετική κάθε φορά χώρα». Την αμέσως προηγούμενη συνάντηση των πιντσονιστών φιλοξένησε το 2013 η Αγγλία. Πιντσονιστές, βέβαια, υπάρχουν παντού και είναι ιδιαιτέρως παθιασμένοι. Στις ΗΠΑ, ας πούμε, πολλοί από αυτούς έχουν ήδη παρακολουθήσει προσεκτικά κάμποσες φορές την ταινία του Πολ Τόμας Αντερσον με σκοπό να διακρίνουν τον Τόμας Πίντσον (!) σε κάποιο φευγαλέο πλάνο - με αυτόν τον 77χρονο τύπο ποτέ δεν ξέρεις. Το 2009, όταν κυκλοφόρησε το «Εμφυτο ελάττωμα» στις ΗΠΑ, όλοι άκουσαν (και μάλλον έτσι είναι, σύμφωνα με όλες τις έγκριτες πηγές) τον ίδιο τον συγγραφέα να προωθεί το βιβλίο του μέσω ενός βίντεο στο YouTube. Τη φωνή του την είχαν ξανακούσει παλαιότερα, όταν δέχθηκε να την ηχογραφήσει και να συμμετάσχει κατ' αυτόν τον τρόπο σε ένα επεισόδιο των «Simpsons», όπου εμφανιζόταν υποτίθεται ο Τόμας Πίντσον με μια χαρτοσακούλα στο κεφάλι. Οι συντελεστές τότε τον ξόρκισαν να βγάλει μια φωτογραφία μαζί τους για το αρχείο τους. Δεν δέχθηκε ασφαλώς. Το «Εμφυτο ελάττωμα» σηματοδοτεί «το τέλος των χίπηδων, την εποχή που τελειώνει η όποια αμφισβήτηση του "συστήματος" και επαναβεβαιώνεται ο συντηρητισμός στην Αμερική», όπως είπε ο Γιώργος Κυριαζής, εξ ου και το γνωστό σύνθημα του γαλλικού Μάη του '68 στην προμετωπίδα του βιβλίου για την παραλία που υπάρχει κάτω απ' το λιθόστρωτο... «Το βιβλίο είναι ένας θρήνος για τη χαμένη δεκαετία του 1960, για την ελευθερία και την αθωότητα που χάθηκαν μαζί της» προσέθεσε ο Γιώργος Μαραγκός.
το βημα
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου