Δέκα φιλοσοφικά αναγνώσματα

Επί δέκα εβδομάδες, από τις αρχές Ιουλίου, έλληνες συγγραφείς  πρότειναν στο ΒΗΜΑ  δέκα βιβλία ο καθένας σχετικά με ένα θέμα ή ένα λογοτεχνικό είδος με το οποίο έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα. Εκατό τίτλοι, κυρίως πεζογραφήματα ή πραγματικές αφηγήσεις αλλά και μελέτες έγκυρες αλλά ευανάγνωστες για τη μουσική (Χίλντα Παπαδημητρίου), για την ψυχολογία (Γιάννης Ζέρβας), για την Αθήνα (Τόνια Καφετζάκη, Θανάσης Γιοχάλας), για τον στρατοπεδικό εγκλεισμό (Οντέτ Βαρών-Βασσάρ), για το Βυζάντιο (Παναγιώτης Αγαπητός), για το φαγητό (Επίκουρος). Μας πρότειναν κλασικά κείμενα από τη λογοτεχνία του Φανταστικού (Μάκης Πανώριος) και την ερωτική λογοτεχνία (Ανδρέας Στάικος) και ενδιαφέροντα μαθηματικά μυθιστορήματα (Τεύκρος Μιχαηλίδης).

Η σειρά «Δέκα συγγραφείς, δέκα βιβλία» ολοκληρώνεται με δέκα βιβλία που προτείνει ο Δούκας Καπάνταης. Συγγραφέας και κύριος ερευνητής Φιλοσοφίας στο Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, με ειδίκευση στην αρχαία ελληνική Μεταφυσική και Λογική και στη νεότερη φιλοσοφική Λογική, προτείνει δέκα τίτλους για φιλοσοφικές σχολές και ερωτήματα στα οποία απαντά η Φιλοσοφία από τους προσωκρατικούς και τον Πλάτωνα ως τον Χάιντεγκερ, που δεν θα πρέπει να λείπουν από τη βιβλιοθήκη όσων ενδιαφέρονται για τη Φιλοσοφία.

• G. S. Kirk, J. E. Raven, M. Schofield, Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι, μτφ. Δ. Κούρτοβικ, Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2006:

Η φιλοσοφία - κατά την πλέον επικρατούσα άποψη - γεννήθηκε στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο κατά την αρχαϊκή ελληνική αρχαιότητα κυρίως στα παράλια της Μικράς Ασίας και στην ελληνόφωνη Ιταλία. Ενα περιεκτικότατο ανθολόγιο από τα σωζόμενα αποσπάσματα των «προσωκρατικών», λεγομένων, φιλοσόφων.

• Α. Ε. Taylor, Πλάτων: ο άνθρωπος και το έργο του, μτφ. Ι. Αρζόγλου, Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1992:

Σύμφωνα με τον A. N. Whitehead, όλη η (μεταγενέστερη) φιλοσοφία δεν είναι παρά υποσημειώσεις στο έργο του Πλάτωνα. Η ζωή και το έργο του πλέον διάσημου (πολύ πιθανόν και του πλέον σημαντικού) φιλοσόφου όλων των εποχών, στο κλασικό πόνημα του Α. Taylor. Με αυτό ως αφετηρία, ο αναγνώστης θα μπορέσει να προχωρήσει και σε πιο επίκαιρες μελέτες.

• W. D. Ross, Αριστοτέλης, μτφ. Μ. Μήτσου, Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2005:

Για πολλούς αιώνες οι «συνάδελφοί» του τον αποκαλούσαν «ο Φιλόσοφος», ωσάν να μην υπήρχε άλλος. Πατέρας της Λογικής και της επιστήμης, ο συγγραφέας της Μεταφυσικής παρουσιάζεται στον μη ειδικό από έναν κορυφαίο μελετητή του.

• Α. Α. Long, H ελληνιστική φιλοσοφία: στωικοί, επικούρειοι, σκεπτικοί, μτφ. Μ. Δραγώνα-Μονάχου, Στ. Δημόπουλος, Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1987:

Πώς πρέπει να ζει κανείς; Είναι εφικτή η ευδαιμονία; Ποια η θέση μας στο Σύμπαν; Ο πολίτης απέναντι σε έναν κόσμο ασύμμετρα μεγάλο, σε σχέση με αυτόν της κλασικής αρχαιότητας και της πόλης-κράτους. Ισως επειδή μοιάζει τόσο με τη δική μας εποχή, η ελληνιστική αρχαιότητα και η φιλοσοφία της απέκτησαν «ευρύ κοινό» τις τελευταίες δεκαετίες. Ισως η πιο καλογραμμένη εισαγωγή.

• R. Descartes, Λόγος περί της μεθόδου, εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις, Χρ. Χρηστίδης, Παπαζήσης, 1976:

Το δοκίμιο αυτό οριοθετεί την απαρχή της νεότερης φιλοσοφίας. Αν και έργο πρωτότυπο και όχι μελέτη σχετικά με τον άλφα ή βήτα φιλόσοφο, ή την τάδε ή δείνα εποχή, το συνιστούμε εδώ ανεπιφύλακτα, καθ' ότι ο Καρτέσιος - αντισχολαστικός εκ πεποιθήσεως- εκκινεί τον νεωτερικό στοχασμό, ωσάν από το μηδέν. Καμία προαπαιτούμενη βιβλιογραφία.

• Β. Russell, Τα προβλήματα της φιλοσοφίας, μτφ. Α. Πέρης, επιμ. Γ. Ρουσόπουλος, Στ. Τσινόρεμα, Αρσενίδης, 2008:

Ο Bertrand Russell με το απαράμιλλο ύφος και ευφυΐα του παρουσιάζει τα πλέον κεντρικά προβλήματα της σύγχρονης (αναλυτικής) φιλοσοφίας με τον πλέον ευχάριστο τρόπο. Μια πολύ καλή εισαγωγή στον τρόπο με τον οποίο η αναλυτική παράδοση αντιλαμβάνεται το φιλοσοφείν.

• M. Heidegger, Τι είναι η φιλοσοφία;, μτφ. Β. Μπιτσώρης, Αγρα, 1986:

Ενα κλασικό δείγμα του τρόπου με τον οποίο «φιλοσοφεί» η αντίπερα όχθη: η λεγόμενη «ηπειρωτική» παράδοση. (Ο όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από Αγγλους, για τους οποίους ό,τι ευρωπαϊκό δεν είναι Βρετανία, δηλαδή νησί, είναι… ήπειρος). Ο εμβληματικότερος «ηπειρωτικός» καταρρίπτει - εδώ τουλάχιστον - τον μύθο σύμφωνα με τον οποίο ό,τι γράφουν οι εν λόγω φιλόσοφοι είναι εξεζητημένα ακαταλαβίστικο.

• R. Audi (επιμ.), To φιλοσοφικό λεξικό του Cambridge, μτφ. ομάδα μεταφραστών, Κέδρος, 2011:

Εξαιρετικά χρήσιμο βοήθημα για όποιον θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με τη φιλοσοφία ή απλώς θέλει να έχει πρόχειρη μια αξιόπιστη πηγή για να λύνει τις φιλοσοφικές απορίες του.

• Α. Kenny (επιμ.), Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας, μτφ. Δέσποινα Ρισσάκη, Αθήνα, Νεφέλη, 2005:

Η αναλυτική σκοπιά στην ιστορία της φιλοσοφίας. Εργο πολλών συγγραφέων. Εκ των κορυφαίων στον τομέα τους, σε αυτή τουλάχιστον την παράδοση.

• Fr. Châtelet (επιμ.), Η φιλοσοφία, μτφ. Κ. Παπαγιώργης, Γνώση, 2006:

Οσον αφορά την ελληνική βιβλιογραφία αυτό είναι το «ηπειρωτικό» αντίστοιχο του παραπάνω για την ιστορία της δυτικής διανόησης. Ογκώδες έργο. Και πάλι πολλοί συγγραφείς, αν και όχι ίδιας ποιότητας κεφάλαια. 


Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 3 Σεπτεμβρίου 2013

Browse More Articles

Tweet

Written by Το Ρήγμα που Ενώνει

We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.