«Από τι είναι φτιαγμένα τ’ αγοράκια;»

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Στα μέσα του 18ου αιώνα τα παιδικά τραγούδια μιλούσαν για ήλιο και πορτοκάλια. Έναν αιώνα αργότερα, ένα τέτοιο παιδικό τραγουδάκι είχε τίτλο: «Από τι είναι φτιαγμένα τ’ αγοράκια;» Άραγε από τι είναι φτιαγμένα, αναρωτιέται o Άντονυ Μπέρτζες στο σύντομο μυθιστόρημα “A Clockwork Orange” (1962) όπου ο Άλεξ μοιάζει φτιαγμένος από σκληρή αντιύλη και φυλακίζεται για μια σειρά εγκλήματα. Στη φυλακή υφίσταται μια «θεραπεία» που τον μεταμορφώνει από «κακό» παραβάτη σ' ένα πλάσμα συναισθηματικά ευνουχισμένο· κάνει εμετό κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με τη βία (την πρωταρχική του φύση), με το σεξ, με την τέχνη, ειδικά με την κλασική μουσική. Ο Άλεξ μεταμορφώνεται σε μια μηχανή, σε κουρδιστό πορτοκάλι.

Ο Άντονυ Μπέρτζες έγραψε την ιστορία του Άλεξ σε μια εποχή όπου το επιβεβλημένο Καλό επικρατούσε ηθικά του Κακού. Αργότερα, είπε σε μια συνέντευξή του στο Playboy: «Το να επιβάλεις το Καλό, είτε με τη βία, είτε μέσα από μια θεραπεία αποστροφής, είναι το Κακό. Το να ενεργείς 'κακά' είναι καλύτερο από το να ενεργείς επιβεβλημένα καλά». Η ιδέα σήμερα δεν είναι πια συζητήσιμη, είναι «ξεπερασμένη»: η δυστοπία της δεκαετίας του 1960 παρέμεινε δυστοπία.

Ο Άλεξ είναι αρχηγός της νεανικής συμμορίας που σκορπάει το Κακό, μιλώντας ένα επινοημένο γλωσσικό ιδίωμα, σύμπλεγμα σλαβικής διαλέκτου και cockney. Η γλώσσα ήταν καθοριστικό στοιχείο για την υποδοχή του μυθιστορήματος το 1962, καθώς, για παράδειγμα, το «να βάλεις ένα καρκίνο εκεί απ’ όπου ρεύεσαι» σημαίνει να καπνίσεις. Παρά το παιχνίδι της γλώσσας, ο Στάνλεϋ Κιούμπρικ αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου κι όταν η ομώνυμη ταινία προβλήθηκε, το μυθιστόρημα επανεκδόθηκε μαζί με γλωσσάριο. Η γλώσσα που μιλούσε η συμμορία του Άλεξ –οι λεγόμενοι Droogs- ήταν φωνητικά ωμή εξυπηρετώντας τον χορό της βίας· όσο για τις εικόνες του Κιούμπρικ είχαν θεαματική κομψότητα παρότι η χρήση του ευρυγωνίου τούς προσέδιδε ρυθμό ουρλιαχτού. Το μυθιστόρημα περιέγραφε την κατάσταση του Άλεξ πριν και μετά τη σύλληψη, ενώ, καθώς το βάρος της ταινίας (που γυρίστηκε το 1971) έπεφτε στην κοινωνία που τον τιμωρεί, είχε ως αποτέλεσμα μια παρεξήγηση: ο Μπέρτζες θεωρήθηκε απόστολος της σαδιστικής βίας.

Διαβάστε όλο το άρθρο

http://www.bookpress.gr/stiles/pillow-books/orange

Browse More Articles

Tweet

Written by Το Ρήγμα που Ενώνει

We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.