Μεθαύριο, στις 8 Ιανουαρίου, συμπληρώνονται 69 χρόνια από την
αυτοκτονία του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Μια και έχω ασχοληθεί αρκετά
με το έργο του, συνηθίζω κάθε χρόνο τέτοιες μέρες να τιμώ τη μνήμη του
δημοσιεύοντας κάποιο δυσεύρετο ή και εντελώς αθησαύριστο κείμενό του,
ποίημα ή πεζό. Έτσι θα γίνει και φέτος, με τη διαφορά ότι το άρθρο θα το
δημοσιεύσω σήμερα Κυριακή (τη μέρα που το ιστολόγιο συνήθως φιλοξενεί
φιλολογικό θέμα). Και με τη δεύτερη διαφορά ότι δεν θα δημοσιεύσω, όπως
συνήθως, λογοτεχνικό κείμενο του Λαπαθιώτη, αλλά ένα από τα λιγοστά πολιτικά άρθρα του. Η φιλόλογος κ. Κατερίνα Σχοινά, που μελετάει τη λογοτεχνία του μεσοπολέμου και τον Λαπαθιώτη, στο άρθρο της “Ο αριστερός Λαπαθιώτης της πεζής ποίησης“,
που δημοσιεύτηκε την περασμένη Κυριακή στις Αναγνώσεις της Αυγής, έκανε
λόγο για το πολιτικό αυτό άρθρο του Λαπαθιώτη, οπότε σκέφτηκα να το
παρουσιάσω εδώ, γιατί νομίζω πως δεν έχει ξαναδημοσιευτεί ποτέ. Βέβαια, ο
τίτλος σήμερα είναι λίγο παραπλανητικός, αφού ο Λαπαθιώτης λέγοντας
“μεταπολεμικό” αναφέρεται στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
Το άρθρο του Λαπαθιώτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Πολιτικά φύλλα” τον Απρίλιο του 1931. Τα Πολιτικά Φύλλα ήταν ένα αξιόλογο αριστερό πολιτικό περιοδικό, που το εξέδιδε ο σοσιαλιστής Ι.Π.Μελάς, το οποίο είχε και φιλολογική ύλη και ξεχώριζε και εικαστικά -είχε τον περίεργο υπότιτλο “Μηνιαία εικονογραφημένη έκδοσις ελέγχου και κριτικής πολιτικής πρωτοπορίας”. Κάποτε θα το παρουσιάσω εκτενέστερα. Από τις στήλες του είχε κάνει ο Β. Βαρίκας τη γνωστή αρνητική κριτική του στη Στροφή του Σεφέρη όταν είχε πρωτοεκδοθεί. Κάποιο εξώφυλλό του το είχε κάνει ο νεαρότατος τότε χαράκτης Τάσσος. Βέβαια, τα Π.Φ. δεν μακροημέρευσαν, έκλεισαν ύστερα από έναν περίπου χρόνο ζωής.
Δημοσιεύω το άρθρο μετατρέποντας σε μονοτονικό και εκσυγχρονίζοντας (σε ελάχιστα σημεία) την ορθογραφία:
ΤΟ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟ ΚΗΡΥΓΜΑ
του κ. Ναπολέοντος Λαπαθιώτη
Αν δεχθούμε ότι κάθε κακό φέρνει και το καλό του, πρέπει να υποθέσομε ότι η αγαθή απόδοση του τελευταίου τραγικού πολέμου είναι το ξύπνημα της λαϊκής οργής.
Υπάρχουν άνθρωποι που το μεγαλειώδες αυτό ζήτημα της πανανθρωπίνης συνειδήσεως το βλέπουν δύσπιστα κι επιφυλακτικά. Οι άνθρωποι αυτοί, δεν έχουν κρίση, ούτε λογική. Δεν κατόρθωσαν να κατατοπισθούν ποτέ, απέναντι στα πράγματα, ούτε τα διονύχισαν ποτέ! Είναι οι μακάριοι άνθρωποι της χθες, που τίποτε δεν τους ανησυχούσε. Τα ‘βλεπαν όλα ρόδινα τριγύρω, κι η πέψη τους ήταν κανονική! Ζούσαν με την πεποίθηση, πως όλα βάδιζαν με τάξη και ρυθμό! Οι άνθρωποι αυτοί, είναι φυσικό ν’ ανησυχούν, και να μη βλέπουν παρά μόνο τους κινδύνους. Κι ότι υπάρχουν κίνδυνοι, πολύ πραγματικοί, για κάθε τι που αφορά το παρελθόν, δεν χωρεί καμιά αμφιβολία.
Οι κίνδυνοι, όμως, αυτοί, δεν αφορούν παρά τις αμαρτίες του αρκετά προσφάτου παρελθόντος. Δεν αφορούν παρά την αχρειότητα της κοινωνικής μας ανισότητος, την άδικη κατανομή του πλούτου, την αυθαιρεσία των αρχόντων, την ανηθικότητα των εκμεταλλευτών, την κτηνωδία των παράνομα κρατούντων. Για όλ’ αυτά, οι κίνδυνοι είναι άμεσοι και βέβαιοι. Αλλά τ’ αγαθά και λογικά, δεν διατρέχουν, ασφαλώς, κανένα κίνδυνο. Ίσα-ίσα, αυτά πρόκειται να ζήσουν.
* * *
Όταν οι αστοί εξανίστανται για τις βίαιες και τρομοκρατικές μεθόδους που χρησιμοποιούν οι προλετάριοι για να επικρατήσουν, είναι, αληθινά, πολύ περίεργοι. Αφού κράτησαν, όσο μπορούσαν, τους ανθρώπους, επί αιώνες τώρα, μέσ’ στην αμάθεια και μέσ’ στην αποκτήνωση, από σκοπού, για να τους εκμεταλλεύονται -δεν έπρεπε να περιμένουν, ότι, τη στιγμή που θα ξυπνούσαν, θα ήταν δυνατόν να τους φερθούν λεπτά και με το γάντι. Ο λαός εφαρμόζει, σήμερα, εκείνα που του δίδαξαν αυτοί. Και δεν του δίδαξαν ποτέ την καλοσύνη. Και λησμονούν, επίσης, ότι, κι αν ήθελαν ή ήξεραν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους με μέσα πιο καλά, αυτοί οι ίδιοι τους το αποκλείουν, και τους αφαιρούν με την πανούργα στάση τους και την κακή τους πίστη το ενδεχόμενο αυτής της εκλογής.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Το άρθρο του Λαπαθιώτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Πολιτικά φύλλα” τον Απρίλιο του 1931. Τα Πολιτικά Φύλλα ήταν ένα αξιόλογο αριστερό πολιτικό περιοδικό, που το εξέδιδε ο σοσιαλιστής Ι.Π.Μελάς, το οποίο είχε και φιλολογική ύλη και ξεχώριζε και εικαστικά -είχε τον περίεργο υπότιτλο “Μηνιαία εικονογραφημένη έκδοσις ελέγχου και κριτικής πολιτικής πρωτοπορίας”. Κάποτε θα το παρουσιάσω εκτενέστερα. Από τις στήλες του είχε κάνει ο Β. Βαρίκας τη γνωστή αρνητική κριτική του στη Στροφή του Σεφέρη όταν είχε πρωτοεκδοθεί. Κάποιο εξώφυλλό του το είχε κάνει ο νεαρότατος τότε χαράκτης Τάσσος. Βέβαια, τα Π.Φ. δεν μακροημέρευσαν, έκλεισαν ύστερα από έναν περίπου χρόνο ζωής.
Δημοσιεύω το άρθρο μετατρέποντας σε μονοτονικό και εκσυγχρονίζοντας (σε ελάχιστα σημεία) την ορθογραφία:
ΤΟ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟ ΚΗΡΥΓΜΑ
του κ. Ναπολέοντος Λαπαθιώτη
Αν δεχθούμε ότι κάθε κακό φέρνει και το καλό του, πρέπει να υποθέσομε ότι η αγαθή απόδοση του τελευταίου τραγικού πολέμου είναι το ξύπνημα της λαϊκής οργής.
Υπάρχουν άνθρωποι που το μεγαλειώδες αυτό ζήτημα της πανανθρωπίνης συνειδήσεως το βλέπουν δύσπιστα κι επιφυλακτικά. Οι άνθρωποι αυτοί, δεν έχουν κρίση, ούτε λογική. Δεν κατόρθωσαν να κατατοπισθούν ποτέ, απέναντι στα πράγματα, ούτε τα διονύχισαν ποτέ! Είναι οι μακάριοι άνθρωποι της χθες, που τίποτε δεν τους ανησυχούσε. Τα ‘βλεπαν όλα ρόδινα τριγύρω, κι η πέψη τους ήταν κανονική! Ζούσαν με την πεποίθηση, πως όλα βάδιζαν με τάξη και ρυθμό! Οι άνθρωποι αυτοί, είναι φυσικό ν’ ανησυχούν, και να μη βλέπουν παρά μόνο τους κινδύνους. Κι ότι υπάρχουν κίνδυνοι, πολύ πραγματικοί, για κάθε τι που αφορά το παρελθόν, δεν χωρεί καμιά αμφιβολία.
Οι κίνδυνοι, όμως, αυτοί, δεν αφορούν παρά τις αμαρτίες του αρκετά προσφάτου παρελθόντος. Δεν αφορούν παρά την αχρειότητα της κοινωνικής μας ανισότητος, την άδικη κατανομή του πλούτου, την αυθαιρεσία των αρχόντων, την ανηθικότητα των εκμεταλλευτών, την κτηνωδία των παράνομα κρατούντων. Για όλ’ αυτά, οι κίνδυνοι είναι άμεσοι και βέβαιοι. Αλλά τ’ αγαθά και λογικά, δεν διατρέχουν, ασφαλώς, κανένα κίνδυνο. Ίσα-ίσα, αυτά πρόκειται να ζήσουν.
* * *
Όταν οι αστοί εξανίστανται για τις βίαιες και τρομοκρατικές μεθόδους που χρησιμοποιούν οι προλετάριοι για να επικρατήσουν, είναι, αληθινά, πολύ περίεργοι. Αφού κράτησαν, όσο μπορούσαν, τους ανθρώπους, επί αιώνες τώρα, μέσ’ στην αμάθεια και μέσ’ στην αποκτήνωση, από σκοπού, για να τους εκμεταλλεύονται -δεν έπρεπε να περιμένουν, ότι, τη στιγμή που θα ξυπνούσαν, θα ήταν δυνατόν να τους φερθούν λεπτά και με το γάντι. Ο λαός εφαρμόζει, σήμερα, εκείνα που του δίδαξαν αυτοί. Και δεν του δίδαξαν ποτέ την καλοσύνη. Και λησμονούν, επίσης, ότι, κι αν ήθελαν ή ήξεραν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους με μέσα πιο καλά, αυτοί οι ίδιοι τους το αποκλείουν, και τους αφαιρούν με την πανούργα στάση τους και την κακή τους πίστη το ενδεχόμενο αυτής της εκλογής.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου