Ζηλεύω –αν και αποφεύγω τις πρωτοπρόσωπες αναφορές – αυτό που έχουν καταφέρει την τελευταία δεκαετία οι γείτονες, οι Ρουμάνοι και οι Τούρκοι, στο χώρο του κινηματογράφου. Σινεμά με άποψη, αισθητική και σεναριακή, που κολυμπάει στην επιφάνεια του σήμερα, πραγματοποιώντας ταυτόχρονες καταδύσεις για την ανεύρεση νέων κινηματογραφικών προτάσεων. Και πράγματι πολλές φορές έχουν αλιευθεί ιδιαίτερα αξιόλογοι θησαυροί από τον πλούσιο βυθό των ταινιών αυτών.
Στη συλλογή προστέθηκε από χθες το βράδυ και ο Ρουμάνος Κάλιν Πέτερ Νέτζερ, ο οποίος με το έργο του «Η θέση του παιδιού» (Child’s pose) έφυγε από το Βερολίνο με θήραμά του τη Χρυσή Άρκτο. Μια βράβευση ολότελα δίκαιη, αφού μέσα από την ιστορία ενός αυτοκινητιστικού δυστυχήματος αναπτύσσεται η σύγκρουση του απελθόντος «βάρβαρου σοσιαλισμού» του Τσαουσέσκου με τον επελαύνοντα αχαλίνωτο καπιταλισμό. Τον πρώτο εκπροσωπεί το άτυχο θύμα του δυστυχήματος, ένα δύσμοιρο (απ’ όλες τις απόψεις) παιδάκι, όνειρο των γονιών του στο δρόμο για το μέλλον που οι ίδιοι δεν έζησαν. Στη «θέση» του δεύτερου ένας γόνος νεόπλουτης οικογένειας, θύτης του δυστυχήματος, αλλά και θύμα του οικογενειακού του ατυχήματος, του καταναλωτισμού και του νεοπλουτισμού. Έξοχη σεναριακή αναγωγή, που οδηγεί στο τέλος τους γονείς των δύο παιδιών να κλαίνε από κοινού τη μοίρα που… κατασκεύασαν.
Το ίδιο αξιοπρόσεχτη είναι και η κινηματογραφική αισθητική του Ρουμάνου δημιουργού, ο οποίος υιοθετεί το βλέμμα της «κλεφτής ματιάς», με μια κάμερα που κινείται συνέχεια, επιλέγοντας τη θέση του συνοδηγού: παρακολουθώ, αλλά και συνταξιδεύω ταυτόχρονα. Από αυτή τη θέση ο Νέτζερ διατηρεί την κριτική του νηφαλιότητα, την ώρα που πονάει το ίδιο με τους πρωταγωνιστές του. Για το λόγο αυτό, σε αντίθεση με άλλες ταινίες συμπατριωτών του, μοιάζει στο τέλος να χειρίζεται με ιδιαίτερη ακρίβεια τη ζυγαριά της δικαιοσύνης, να τοποθετεί, αλλά και να αφαιρεί ταυτόχρονα, δικαιοδοτικά σταθμά και στις δυό πλευρές. Πάντως, οι προαναφερθέντες συμπατριώτες του, ο πολυβραβευμένος Κρίστι Μουντζίου ( «4 μήνες, 3 εβδομάδες, 2 μέρες» και τελευταία του ταινία «Πίσω από τους λόφους»), ο Πουρουμπόιου ( «Αστυνομία: ταυτότητα»), ο Κρίστι Πούιου («Η Οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου»), ο Φλορίν Σέρμπαν («Όταν θέλω να σφυρίξω, σφυρίζω») και ο Μπόγκταν Απέτρι («Στις παρυφές»), θα είναι σίγουρα πολύ περήφανοι για το νέο τους συνταξιδιώτη στο όχημα του ρουμανικού σινεμά, που έχει βρει το δρόμο για τα βραβεία.
Παράλληλα, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για βαλκανικό πανηγύρι στη σκηνή–πίστα του Μπερλινάλε Παλάστ, αφού οι τσιγγάνοι του Βόσνιου Ντάνις Τάνοβιτς συμπλήρωσαν το κάδρο των πρώτων βραβείων. Μεγάλο βραβείο (Αργυρή Άρκτος) για το σκηνοθέτη και βραβείο ανδρικού ρόλου για τον Ρομά πρωταγωνιστή Ναζίφ Μουζίτς, καθώς υποδύεται τον εαυτό του να διασχίζει μια διεφθαρμένη χώρα σε «Ένα επεισόδιο από τη ζωή ενός συλλέκτη σιδερικών», για να σώσει την κυοφορούσα σύζυγό του. Κι εδώ το παιδί θα γίνει κάτοικος ενός ζοφερού μέλλοντος.
Η υψωμένη γροθιά του Κεν Λόουτς
Όσοι έχουν γνωρίσει τον σπουδαίο σκηνοθέτη Κεν Λόουτς εκ του σύνεγγυς μιλούν και για έναν σπουδαίο άνθρωπο – και ανθρωπιστή. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, να μείνει αδιάφορος στην πολιτικής καταγωγής οικονομική ταλαιπωρία που γνωρίζει η ήπειρός του. Έστειλε λοιπόν στη φετινή Μπερλινάλε ένα εκτός συναγωνισμού ντοκιμαντέρ με τίτλο « Το πνεύμα του ’45». Ήταν τότε, λίγο μετά τον πόλεμο όταν συνειδητοποιήθηκε η ανάγκη μιας κοινωνικής πολιτικής, γεγονός που έδωσε και τη νίκη στους Εργατικούς στις εκλογές που ακολούθησαν στη Βρετανία. Ακολούθησε μια σειρά από κρατικοποιήσεις, νοσοκομείων, ορυχείων, σιδηροδρόμων, ύδρευσης , ηλεκτρισμού και λοιπών παρόχων υπηρεσιών πρώτης ανάγκης. Σαράντα χρόνια μετά ήρθε ο «τυφώνας» Θάτσερ, για να περάσει όλες αυτές τις υπηρεσίες στα χέρια των ιδιωτών.
Τι είχε μεσολαβήσει, για να πραγματοποιηθεί με τις ευλογίες της λαϊκής ψήφου τούτη η κατάρρευση του «εθνικού συστήματος»; Απλούστατα, η εργατική τάξη είχε ευημερήσει, είχε μετατραπεί σε μεσαία, με αποτέλεσμα να χαλαρώσουν οι σφιγμένες γροθιές της και να πλαδαρέψουν οι έτσι κι αλλιώς πλαστογραφημένες από το συνδικαλισμό διεκδικήσεις της. Ίσως η συντελούμενη καταστροφή να είναι μια καλή αφορμή για να ξανασφίξουν οι γροθιές – και όχι μόνο…
Βραβεία της διεθνούς Κριτικής Επιτροπής
Χρυσή Άρκτος για την καλύτερη ταινία
«Η θέση του παιδιού» (Child's Pose)
του Καλίν Πέτερ Νέτζερ
GRAND PRIX της Κριτικής Επιτροπής (Αργυρή Άρκτος)
«Ένα επεισόδιο από τη ζωή ενός συλλέκτη σιδερικών»
από Ντάνις Τάνοβιτς
Βραβείο Άλφρεντ Μπάουερ (Αργυρή Άρκτος) στη μνήμη του ιδρυτή του Φεστιβάλ
για μια ταινία μεγάλου μήκους, η οποία ανοίγει νέες προοπτικές
«Η Βικ και η Φλο είδαν μια αρκούδα» (Vic + Flo ont vu un ours)
του Ντενίς Κοτέ
Βραβείο για την καλύτερη Σκηνοθεσία(Αργυρή Άρκτος)
Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν για την ταινία
«Πρίγκιπας Άβαλονς (Prince Avalanche)
Βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας (Αργυρή Άρκτος)
Πωλίνα Γκαρσία
ταινία «Γκλόρια» (Gloria) του Σεμπάστιαν Λέλιο
Βραβείο για την καλύτερη ανδρική ερμηνεία (Αργυρή Άρκτος)
Ναζίφ Μουζίτς
ταινία «Ένα επεισόδιο στη ζωή ενός συλλέκτη σιδήρου» του Ντάνις Τάνοβιτς
Βραβείο καλύτερου σεναρίου (Αργυρή Άρκτος)
Τζαφάρ Παναχί
για την ταινία «Κλειστή Κουρτίνα» (Parde) των Jafar Panahi, Kamboziya Partovi
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου