Δυο πολύ διαφορετικές τοποθετήσεις έγιναν τις τελευταίες μέρες, που
είχαν όμως ως κοινό στοιχείο ότι έθιγαν το ζήτημα των διαλέκτων της
νεοελληνικής, και χρησιμοποιούσαν τις διαλέκτους ως επιχείρημα εναντίον
της νέας Γραμματικής, μια και το σίριαλ της Φωνηεντιάδας, δηλαδή της
σκοταδιστικής επίθεσης στο νέο βιβλίο Γραμματικής του δημοτικού,
συνεχίζεται, έστω κι αν κάπως έχει κοπάσει. Να μου συγχωρήσετε που γράφω
κάπως βιαστικά κι έτσι αφήνω κενά, αλλά ετοιμάζομαι για ταξίδι κι αν
άφηνα το θέμα θα το παράσερνε στη λήθη ο πανδαμάτορας Αύγουστος και θα
το επισκίαζε η αναγγελία των αναμενόμενων σκληρότατων νέων (μέχρι τα
επόμενα) οικονομικών μέτρων.
Πρώτο είναι το άρθρο του ομότιμου καθηγητή της κλασικής φιλολογίας κ. Οδυσσέα Τσαγκαράκη, που δημοσιεύτηκε προχτές στην ηλέκδοση του Βήματος, με τίτλο «Φωνήεντα και φθόγγοι». Αν και (ευτυχώς) αναγνωρίζει ότι η νέα Γραμματική δεν καταργεί τα φωνήεντα η και ω (και τα ξ, ψ) όπως λένε οι πιο ανόητοι ή κακόπιστοι επικριτές της, ο κ. καθηγητής υποστηρίζει ότι «τα 7 φωνήεντα της αρχαίας (όμοια με της νέας) είχαν ισάριθμους φθόγγους, όπως και τα 17 σύμφωνα (βλ. Stanford, The Sound of Greek, 1967 και Allen, Vox Graeca, 1987)».φωνήεντα» εννοεί «7 γράμματα», αλλά είναι δυνατόν ένας κλασικός φιλόλογος να λέει τέτοιο πράγμα, και μάλιστα να επικαλείται τον Άλεν; Κι εγώ που δεν είμαι καθηγητής, ξέρω ότι οι αρχαίοι είχαν τουλάχιστον 12 φωνηεντικούς φθόγγους, γιατί τι άλλο είναι τα κακώς ονομασθέντα δίχρονα παρά δύο φωνήεντα που παριστάνονται με το ίδιο γράμμα; Αλλά ας δούμε τον Άλεν και στη σελίδα 62 του κλασικού Vox Graeca (τρίτη έκδοση), βλέπουμε καθαρά τους 12 φωνηεντικούς φθόγγους της αρχαίας και την αντιστοιχία τους με τα γράμματα του αλφαβήτου μετά τον Ευκλείδη, στην εικόνα που βλέπετε αριστερά. Πού τους βρίσκει τους “ισάριθμους φθόγγους” ο κ. Τσαγκαράκης;
Δυστυχώς η συνέχεια δεν είναι καλύτερη, γιατί ο κ. καθηγητής γράφει: Όλοι (ειδικοί και μη ειδικοί) δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι σε αρκετές διαλέκτους (π.χ. Κρητική, Πελοποννησιακή) το η προφέρεται ε , π.χ. νύφε (νύφη), το υ προφέρεται ου ή ιου, π.χ. άχιουρο (άχυρο), και το ω προφέρεται ου, π.χ. χούμα (χώμα). Στα παραδείγματα αυτά και σε άλλα (βλ. τις εξαιρετικές εργασίες του Ν. Παντελίδη για την πελοποννησιακή διάλεκτο και επίσης τη μελέτη του R. M. Dawkins, Modern Greek in Asia Minor, 1916), η προφορά του η, υ, ω είναι λοιπόν διαφορετική και πλησιάζει την αρχαία.
Εγώ που δεν είμαι καθηγητής αυτό το θεωρώ αντιστροφή της πραγματικότητας. Τα γράμματα δεν προφέρονται, αυτή είναι πολύ παρωχημένη διδασκαλία. Τα γράμματα αποτυπώνουν, όχι πάντα με ακρίβεια, φθόγγους. Το να λέμε ότι τα γράμματα προφέρονται είναι σαν να λέμε ότι ο πυρετός μάς αρρωσταίνει.
Και μια και πιάσαμε τον Άλεν, να θυμηθούμε τι λέει στη σελ. 8 του βιβλίου του: In the study of a ‘dead’ language there is inevitably a main emphasis on the written word. But it is well to remember that writing is secondary to speech, and, however much it may deviate from it, has speech as its ultimate basis. The written symbols correspond, in a more or less complete manner, to phonological or grammatical elements of speech (…) It is therefore in a sense misleading to speak of written symbols as being pronounced-rather it is the other way round, the symbols representing spoken elements. But when, as in the case of ancient Greek, our utterances mostly involve reading from a written text, the traditional terminology of’ pronouncing letters’ may reasonably be tolerated, and is in fact maintained in this book. Λέει δηλαδή ο Άλεν ότι είναι από μια άποψη παραπλανητικό να λέμε ότι γραπτά σύμβολα προφέρονται· το αντίστροφο ισχύει: τα σύμβολα αντιπροσωπεύουν ομιλούμενα στοιχεία. Κατ’ εξαίρεση όμως, σε γλώσσες «νεκρές», όπως τα αρχαία ελληνικά, όπου κατά κύριο λόγο όταν τις μιλάμε διαβάζουμε γραπτό κείμενο, μπορεί να γίνει ανεκτή η παραδοσιακή ορολογία ότι «τα γράμματα προφέρονται», όχι όμως σε σημερινές γλώσσες.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
Πρώτο είναι το άρθρο του ομότιμου καθηγητή της κλασικής φιλολογίας κ. Οδυσσέα Τσαγκαράκη, που δημοσιεύτηκε προχτές στην ηλέκδοση του Βήματος, με τίτλο «Φωνήεντα και φθόγγοι». Αν και (ευτυχώς) αναγνωρίζει ότι η νέα Γραμματική δεν καταργεί τα φωνήεντα η και ω (και τα ξ, ψ) όπως λένε οι πιο ανόητοι ή κακόπιστοι επικριτές της, ο κ. καθηγητής υποστηρίζει ότι «τα 7 φωνήεντα της αρχαίας (όμοια με της νέας) είχαν ισάριθμους φθόγγους, όπως και τα 17 σύμφωνα (βλ. Stanford, The Sound of Greek, 1967 και Allen, Vox Graeca, 1987)».φωνήεντα» εννοεί «7 γράμματα», αλλά είναι δυνατόν ένας κλασικός φιλόλογος να λέει τέτοιο πράγμα, και μάλιστα να επικαλείται τον Άλεν; Κι εγώ που δεν είμαι καθηγητής, ξέρω ότι οι αρχαίοι είχαν τουλάχιστον 12 φωνηεντικούς φθόγγους, γιατί τι άλλο είναι τα κακώς ονομασθέντα δίχρονα παρά δύο φωνήεντα που παριστάνονται με το ίδιο γράμμα; Αλλά ας δούμε τον Άλεν και στη σελίδα 62 του κλασικού Vox Graeca (τρίτη έκδοση), βλέπουμε καθαρά τους 12 φωνηεντικούς φθόγγους της αρχαίας και την αντιστοιχία τους με τα γράμματα του αλφαβήτου μετά τον Ευκλείδη, στην εικόνα που βλέπετε αριστερά. Πού τους βρίσκει τους “ισάριθμους φθόγγους” ο κ. Τσαγκαράκης;
Δυστυχώς η συνέχεια δεν είναι καλύτερη, γιατί ο κ. καθηγητής γράφει: Όλοι (ειδικοί και μη ειδικοί) δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι σε αρκετές διαλέκτους (π.χ. Κρητική, Πελοποννησιακή) το η προφέρεται ε , π.χ. νύφε (νύφη), το υ προφέρεται ου ή ιου, π.χ. άχιουρο (άχυρο), και το ω προφέρεται ου, π.χ. χούμα (χώμα). Στα παραδείγματα αυτά και σε άλλα (βλ. τις εξαιρετικές εργασίες του Ν. Παντελίδη για την πελοποννησιακή διάλεκτο και επίσης τη μελέτη του R. M. Dawkins, Modern Greek in Asia Minor, 1916), η προφορά του η, υ, ω είναι λοιπόν διαφορετική και πλησιάζει την αρχαία.
Εγώ που δεν είμαι καθηγητής αυτό το θεωρώ αντιστροφή της πραγματικότητας. Τα γράμματα δεν προφέρονται, αυτή είναι πολύ παρωχημένη διδασκαλία. Τα γράμματα αποτυπώνουν, όχι πάντα με ακρίβεια, φθόγγους. Το να λέμε ότι τα γράμματα προφέρονται είναι σαν να λέμε ότι ο πυρετός μάς αρρωσταίνει.
Και μια και πιάσαμε τον Άλεν, να θυμηθούμε τι λέει στη σελ. 8 του βιβλίου του: In the study of a ‘dead’ language there is inevitably a main emphasis on the written word. But it is well to remember that writing is secondary to speech, and, however much it may deviate from it, has speech as its ultimate basis. The written symbols correspond, in a more or less complete manner, to phonological or grammatical elements of speech (…) It is therefore in a sense misleading to speak of written symbols as being pronounced-rather it is the other way round, the symbols representing spoken elements. But when, as in the case of ancient Greek, our utterances mostly involve reading from a written text, the traditional terminology of’ pronouncing letters’ may reasonably be tolerated, and is in fact maintained in this book. Λέει δηλαδή ο Άλεν ότι είναι από μια άποψη παραπλανητικό να λέμε ότι γραπτά σύμβολα προφέρονται· το αντίστροφο ισχύει: τα σύμβολα αντιπροσωπεύουν ομιλούμενα στοιχεία. Κατ’ εξαίρεση όμως, σε γλώσσες «νεκρές», όπως τα αρχαία ελληνικά, όπου κατά κύριο λόγο όταν τις μιλάμε διαβάζουμε γραπτό κείμενο, μπορεί να γίνει ανεκτή η παραδοσιακή ορολογία ότι «τα γράμματα προφέρονται», όχι όμως σε σημερινές γλώσσες.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου