Η αφορμή για αυτό το αφιέρωμα θα μπορούσε να είναι ότι στις 3 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν σαράντα τρία χρόνια από τον θάνατο του Woody Guthrie. Αλλά δεν είναι αυτή η αιτία, που θα ασχοληθούμε με έναν σχεδόν άγνωστο στο ευρύ ελληνικό κοινό αμερικανό μουσικό. Όπως ακριβώς ουδείς μπορεί να αναρωτηθεί για την κεφαλαιώδη σημασία του Μάρκου Βαμβακάρη στην ελληνική παραδοσιακή μουσική. Επιχειρώντας λοιπόν αυτή την τολμηρή ίσως, αλλά καθόλου αδόκιμη κατά τη γνώμη μας σύγκριση, θα πούμε ότι η θέση που επέχει ο Woody Guthrie για την αμερικανική παραδοσιακή μουσική είναι η ακριβώς ανάλογη με του Μάρκου Βαμβακάρη στην ελληνική. Και αυτό δεν θα ήταν αρκετό όμως, αν στην περίπτωση του Γούντι Γκάθρι δεν υπεισέρχονταν και δύο ακόμα απόλυτα καθοριστικοί παράγοντες.
Ο πρώτος είναι ότι, σε αντίθεση με τον μάλλον αδιάφορο για την πολιτική -τουλάχιστον όπως εμφανίζεται στο έργο του- Μάρκο Βαμβακάρη, ο Γούντι Γκάθρι είχε μία απόλυτα αριστερή ταξική συνείδηση, η οποία μάλιστα αποτελεί και την κυριότερη συνιστώσα του έργου του. Το δεύτερο έχει να κάνει με τις αντικειμενικές συνθήκες. Δεν είναι τόσο ότι η Αμερική έχει ένα ασύγκριτα μεγαλύτερο από τον Ελλάδα πληθυσμό, όσο ότι η γλώσσα της είναι τα αγγλικά, εκείνη δηλαδή που, είτε αρέσει είτε δεν αρέσει σε κάποιους, ομιλείται ή έστω είναι κατανοητή στο μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονου κόσμου. Και είναι αυτός ο δεύτερος παράγοντας που επέτρεψε στον αμερικανό τραγουδοποιό να επηρεάσει κυριολεκτικά αναρίθμητους συνεχιστές του, πρώτιστα βέβαια ομοεθνείς του αλλά κάθε άλλο παρά αποκλειστικά. Δεν θα ήταν υπερβολή αν χαρακτηρίζαμε τον Γούντι Γκάθρι γεννήτορα της τεράστιας παράδοση του τραγουδιού διαμαρτυρίας (protest song, κατά τη διεθνή ορολογία), όπως και αν στο πρόσωπό του αναγνωρίζαμε μια αληθινά κολοσσιαία, όχι μόνο μουσική αλλά και γενικότερα πολιτισμική φυσιογνωμία του εικοστού αιώνα!
Γιατί στέκεστε εκεί πέρα στη βροχή;
Έβρεχε αλύγιστα, σκληρά, στου παλιού Καπιτωλίου την αυλή,
όταν μαζεύτηκαν στην πύλη του Λευκού Οίκου τα παλικάρια.
Κι ο Πρόεδρος σήκωσε το κεφάλι και είπε στα παλικάρια:
«Γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Γιατί στέκεστε έτσι κάτω απ' την βροχή;
Δεν είναι πράγματα αυτά, έξω απ' το Καπιτώλιο.
Μα, γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Πρέπει να ξέρετε, παιδιά μου, πως αν δεν κάνετε τα πάντα με τον νόμο,
άδικα κάνατε τόσο ταξίδι με τα πόδια.
Πρέπει οι απαιτήσεις σας να σέβονται το σύνταγμα των ΗΠΑ,
αλλιώς θα μείνετε εκεί πέρα στην βροχή, για πάντα. Πείτε μου, λοιπόν:
Γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Γιατί στέκεστε έτσι κάτω απ' την βροχή;
Δεν είναι πράγματα αυτά, έξω απ' το Καπιτώλιο.
Μα, γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Μου είπαν πως η γη είναι δική τους. Δεν μπορείτε ν' απαιτείτε
να στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή και να φωνάζετε: ΔΟΥΛΕΙΑ!
Βέβαια -Δόξα τω Θεώ!- στις Η.Π.Α. όποιος θέλει
είναι ελεύθερος να στέκεται όσο θέλει στην βροχή.
Για το άλλο... Τι να κάνω, δεν μπορώ να υποσχεθώ
πως θα σας δώσουνε δουλειά.
Γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Γιατί στέκεστε έτσι κάτω απ' την βροχή;
Δεν είναι πράγματα αυτά, έξω απ' το Καπιτώλιο.
Πείτε μου γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;»
Και ξαφνικά δυνάμωσε η φωνή
του Προέδρου: «Τι βλακεία είναι αυτή!
Έχει σταματήσει το μυαλό μου - άνθρωπος πενηνταπεντάρης!»
Προφανώς! Αφού έχει μπρος του και μια δεύτερη θητεία,
θα δουλέψει το μυαλό του, όταν θα 'ναι παραλίγο εξηντάρης.
Γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Γιατί στέκεστε έτσι κάτω απ' την βροχή;
Δεν είναι πράγματα αυτά, έξω απ' το Καπιτώλιο.
Πείτε μου γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
«Πριν ξεσπάσει ετούτη η μπόρα,
ο κύριος LEWIS* μου είχε πει
πως γυρεύετε δουλειά.
Τι πήρατε, παιδιά μου, τελικά;»
Κι ένα μαγκάκι, γύρω στα δεκαεφτά
-φαίνεται, ήταν έξυπνο πολύ-
«Ε, πώς! Ήρθαμε να ζητήσουμε δουλειά,
και πήραμε του κόσμου τη βροχή!»
Γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Γιατί στέκεστε έτσι κάτω απ' την βροχή;
Δεν είναι πράγματα αυτά, έξω απ' το Καπιτώλιο.
Πείτε μου γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Τώρα γαυγίζουνε τα όπλα στην Ευρώπη.
Τέτοια σφαγή δεν έχει ξαναγίνει.
Με το παλιό καλό παιχνίδι του ξεδίνει
το Αδελφάτο του πολέμου: καίει, σκοτώνει.
Κι ενώ όλα αυτά, ο Θείος Σαμ πληρώνει
τον λογαριασμό, με τα δυστυχισμένα,
τ' «αγαπημένα» του παιδιά, τα μουσκεμένα.
Γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
Γιατί στέκεστε έτσι κάτω απ' την βροχή;
Δεν είναι πράγματα αυτά, έξω απ' το Καπιτώλιο.
Πείτε μου γιατί στέκεστε εκεί πέρα στην βροχή;
* Συντηρητικός συνδικαλιστής.
Μετάφραση Γιώργος Μπλάνας
Διαβάστε περισσότερα στα «Ενθέματα»
http://www.avgi.gr/InsetsMainActionshowDep.action?departmentID=29
Written by Το Ρήγμα που Ενώνει
We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου