Λονδίνο: του Στρατή Πανταζή
Αυτή την περίοδο, έως και τις 24 Νοεμβρίου, το κοινό έρχεται αντιμέτωπο με την ξεχωριστή έκθεση Saints Alive [Άγιοι Ζωντανοί] του Βρετανού καλλιτέχνη Michael Landy στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, όπου μεγάλα σε μέγεθος κινητικά έργα είναι εμπνευσμένα από τους βίους των αγίων. Η συνεργασία αυτή έχει προκαλέσει έκπληξη διότι ο Landy είναι ένας σύγχρονος καλλιτέχνης, του οποίου το προηγούμενο έργο δεν είχε καμία επαφή με τη ζωγραφική και η θεματολογία του δεν προερχόταν από την παράδοση. Η απόφασή του όμως να ασχοληθεί και να εμπνευστεί από τις ζωές των αγίων καταλήγει να είναι απόλυτα λογική, διότι ο καλλιτέχνης μέσω του έργου του αμφισβητεί κι αυτός κοινωνικές συμβάσεις και αποδεκτά συστήματα αξιών.
Ο Landy ανήκει στην γνωστή ομάδα Young British Artists (YBA), που έκανε έντονη την παρουσία της στη βρετανική και παγκόσμια καλλιτεχνική σκηνή στα τέλη της δεκαετίας του '80, κι ο συγκεκριμένος έγινε ευρέως γνωστός μέσω του έργου του Break Down (2001), όπου ο καλλιτέχνης κατέστρεψε σε γνωστό κατάστημα ένδυσης του Λονδίνου όλα τα υπάρχοντά του, από τα ρούχα του έως και έργα δικά του κι άλλων καλλιτεχνών, για να δει πόσο η ζωή του εξαρτάται από αυτά που χρησιμοποιεί και κατέχει.
Για την έκθεση Άγιοι Ζωντανοί, ο Landy έχει δημιουργήσει κινητικά έργα, που ορισμένα φτάνουν τα τριάμισι μέτρα, και τα οποία είναι βασισμένα κι εμπνευσμένα από τη θεματολογία των πινάκων της συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, και πιο συγκεκριμένα από τις απεικονίσεις των αγίων στους πίνακες σημαντικών αναγεννησιακών κι άλλων κλασικών ζωγράφων. Τα γλυπτά έχουν δημιουργηθεί από τρισδιάστατα εκμαγεία τμημάτων των πινάκων και από εξαρτήματα αυτοκινήτων και άλλων υλικών συλλεγμένων από παζάρια.
Αρχικά ο καλλιτέχνης δημιούργησε σκίτσα τμημάτων των πινάκων που τον προσέλκυαν, αντί ολόκληρης της σύνθεσής τους, τα οποία αργότερα θα αποτελούσαν τα κύρια μέλη των γλυπτών του. Θεώρησε ότι ήταν σημαντικό να ασχοληθεί με τμήματα των πινάκων διότι παρατήρησε ότι καθένας από τους αναγεννησιακούς πίνακες της συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης αποτελεί ένα τμήμα ενός μεγαλύτερου έργου όπως για παράδειγμα κάποιας Αγίας Τράπεζας, της οποίας άλλα κομμάτια έχουν καταστραφεί κι άλλα αποτελούν μέρος άλλων σημαντικών συλλογών ανά τον κόσμο.
Η συμμετοχή του κοινού στην έκθεση είναι αναγκαία διότι το κοινό είναι αυτό που δίνει ζωή και κίνηση στα γλυπτά, πατώντας διακόπτες που πυροδοτούν τη λειτουργία τους και δημιουργούν ισχυρό θόρυβο στον εκθεσιακό χώρο. Τα έργα που από τη μία, μοιράζονται στοιχεία από τα κινητικά έργα του ελβετού Jean Tinguely (1925 - 1991), λόγω της εμφανούς παρουσίας των μηχανικών εξαρτημάτων και της ίδιας της κίνησής τους, κι από την άλλη αποτελούν την τρισδιάστατη έκφραση τμημάτων των πινάκων της πινακοθήκης, θυμίζουν μεσαιωνικούς μηχανισμούς βασανιστηρίων και ταυτόχρονα παιδικά παιχνίδια.
Πατώντας το πετάλι στο έργο Saint Jerome [Άγιος Ιερώνυμος] (2012), το χέρι του αγίου χτυπάει συνεχόμενα το στήθος του με μία πέτρα ως ένδειξη αυτοτιμωρίας κι απώθησης των σεξουαλικών φαντασιώσεων, ενώ στην κατασκευή Saint Francis Lucky Dip [Τυχερή Βουτιά στον Άγιο Φραγκίσκο] (2013), μία μηχανική δαγκάνα, παρόμοια με αυτές των τυχερών παιχνιδιών των λούνα πάρκ, μετακινείται προς το ακέφαλο κοίλο σώμα του αγίου σε μία προσπάθεια του επισκέπτη να πιάσει το βραβείο. Οι τυχεροί νικητές λαμβάνουν ένα δωρεάν μπλουζάκι, στο οποίο είναι ζωγραφισμένο οι όρκοι των Φραγκισκανών για τη φτώχεια, την αγνότητα και την υπακοή. Αυτή η καλοστημένη και ειρωνική κατασκευή, δίνει την αίσθηση ότι ο καλλιτέχνης θέλει από μια μεριά να τονίσει τη σπουδαιότητα του έργου του Αγίου και το πόσο σημαντικό θα ήταν σήμερα να ακολουθήσουμε το πνεύμα του και από την άλλη την πνευματική και σωματική πρόκληση για την επίτευξή του.
Η επιλογή της Εθνικής Πινακοθήκης να συνεργαστεί με τον Landy είναι αξιοσημείωτη, διότι μέσω αυτών των άκρως ενδιαφέροντων γλυπτών καταφέρνει να αιχμαλωτίσει και να στρέψει την προσοχή του κοινού προς τη σπουδαία και σημαντική συλλογή θρησκευτικών πινάκων που στις μέρες μας έχουν χάσει τη δύναμή τους και δεν αποπνέουν τον ανάλογο σεβασμό στους περισσότερους επισκέπτες. Ο Landy, δίνοντας μία φρέσκια νότα, καταφέρνει να φέρει τους θεατές κοντά στη συλλογή, να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους για τη ζωή των αγίων και να μετατρέψει την επίσκεψη σε έναν «συντηρητικό» εκθεσιακό χώρο σε μία αξέχαστη και μοναδική εμπειρία, όπου η παράδοση προσεγγίζεται μέσω της σύγχρονης και προκλητικής ματιάς του καλλιτέχνη.
Αυτή την περίοδο, έως και τις 24 Νοεμβρίου, το κοινό έρχεται αντιμέτωπο με την ξεχωριστή έκθεση Saints Alive [Άγιοι Ζωντανοί] του Βρετανού καλλιτέχνη Michael Landy στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, όπου μεγάλα σε μέγεθος κινητικά έργα είναι εμπνευσμένα από τους βίους των αγίων. Η συνεργασία αυτή έχει προκαλέσει έκπληξη διότι ο Landy είναι ένας σύγχρονος καλλιτέχνης, του οποίου το προηγούμενο έργο δεν είχε καμία επαφή με τη ζωγραφική και η θεματολογία του δεν προερχόταν από την παράδοση. Η απόφασή του όμως να ασχοληθεί και να εμπνευστεί από τις ζωές των αγίων καταλήγει να είναι απόλυτα λογική, διότι ο καλλιτέχνης μέσω του έργου του αμφισβητεί κι αυτός κοινωνικές συμβάσεις και αποδεκτά συστήματα αξιών.
Ο Landy ανήκει στην γνωστή ομάδα Young British Artists (YBA), που έκανε έντονη την παρουσία της στη βρετανική και παγκόσμια καλλιτεχνική σκηνή στα τέλη της δεκαετίας του '80, κι ο συγκεκριμένος έγινε ευρέως γνωστός μέσω του έργου του Break Down (2001), όπου ο καλλιτέχνης κατέστρεψε σε γνωστό κατάστημα ένδυσης του Λονδίνου όλα τα υπάρχοντά του, από τα ρούχα του έως και έργα δικά του κι άλλων καλλιτεχνών, για να δει πόσο η ζωή του εξαρτάται από αυτά που χρησιμοποιεί και κατέχει.
Για την έκθεση Άγιοι Ζωντανοί, ο Landy έχει δημιουργήσει κινητικά έργα, που ορισμένα φτάνουν τα τριάμισι μέτρα, και τα οποία είναι βασισμένα κι εμπνευσμένα από τη θεματολογία των πινάκων της συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, και πιο συγκεκριμένα από τις απεικονίσεις των αγίων στους πίνακες σημαντικών αναγεννησιακών κι άλλων κλασικών ζωγράφων. Τα γλυπτά έχουν δημιουργηθεί από τρισδιάστατα εκμαγεία τμημάτων των πινάκων και από εξαρτήματα αυτοκινήτων και άλλων υλικών συλλεγμένων από παζάρια.
Αρχικά ο καλλιτέχνης δημιούργησε σκίτσα τμημάτων των πινάκων που τον προσέλκυαν, αντί ολόκληρης της σύνθεσής τους, τα οποία αργότερα θα αποτελούσαν τα κύρια μέλη των γλυπτών του. Θεώρησε ότι ήταν σημαντικό να ασχοληθεί με τμήματα των πινάκων διότι παρατήρησε ότι καθένας από τους αναγεννησιακούς πίνακες της συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης αποτελεί ένα τμήμα ενός μεγαλύτερου έργου όπως για παράδειγμα κάποιας Αγίας Τράπεζας, της οποίας άλλα κομμάτια έχουν καταστραφεί κι άλλα αποτελούν μέρος άλλων σημαντικών συλλογών ανά τον κόσμο.
Η συμμετοχή του κοινού στην έκθεση είναι αναγκαία διότι το κοινό είναι αυτό που δίνει ζωή και κίνηση στα γλυπτά, πατώντας διακόπτες που πυροδοτούν τη λειτουργία τους και δημιουργούν ισχυρό θόρυβο στον εκθεσιακό χώρο. Τα έργα που από τη μία, μοιράζονται στοιχεία από τα κινητικά έργα του ελβετού Jean Tinguely (1925 - 1991), λόγω της εμφανούς παρουσίας των μηχανικών εξαρτημάτων και της ίδιας της κίνησής τους, κι από την άλλη αποτελούν την τρισδιάστατη έκφραση τμημάτων των πινάκων της πινακοθήκης, θυμίζουν μεσαιωνικούς μηχανισμούς βασανιστηρίων και ταυτόχρονα παιδικά παιχνίδια.
Πατώντας το πετάλι στο έργο Saint Jerome [Άγιος Ιερώνυμος] (2012), το χέρι του αγίου χτυπάει συνεχόμενα το στήθος του με μία πέτρα ως ένδειξη αυτοτιμωρίας κι απώθησης των σεξουαλικών φαντασιώσεων, ενώ στην κατασκευή Saint Francis Lucky Dip [Τυχερή Βουτιά στον Άγιο Φραγκίσκο] (2013), μία μηχανική δαγκάνα, παρόμοια με αυτές των τυχερών παιχνιδιών των λούνα πάρκ, μετακινείται προς το ακέφαλο κοίλο σώμα του αγίου σε μία προσπάθεια του επισκέπτη να πιάσει το βραβείο. Οι τυχεροί νικητές λαμβάνουν ένα δωρεάν μπλουζάκι, στο οποίο είναι ζωγραφισμένο οι όρκοι των Φραγκισκανών για τη φτώχεια, την αγνότητα και την υπακοή. Αυτή η καλοστημένη και ειρωνική κατασκευή, δίνει την αίσθηση ότι ο καλλιτέχνης θέλει από μια μεριά να τονίσει τη σπουδαιότητα του έργου του Αγίου και το πόσο σημαντικό θα ήταν σήμερα να ακολουθήσουμε το πνεύμα του και από την άλλη την πνευματική και σωματική πρόκληση για την επίτευξή του.
Η επιλογή της Εθνικής Πινακοθήκης να συνεργαστεί με τον Landy είναι αξιοσημείωτη, διότι μέσω αυτών των άκρως ενδιαφέροντων γλυπτών καταφέρνει να αιχμαλωτίσει και να στρέψει την προσοχή του κοινού προς τη σπουδαία και σημαντική συλλογή θρησκευτικών πινάκων που στις μέρες μας έχουν χάσει τη δύναμή τους και δεν αποπνέουν τον ανάλογο σεβασμό στους περισσότερους επισκέπτες. Ο Landy, δίνοντας μία φρέσκια νότα, καταφέρνει να φέρει τους θεατές κοντά στη συλλογή, να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους για τη ζωή των αγίων και να μετατρέψει την επίσκεψη σε έναν «συντηρητικό» εκθεσιακό χώρο σε μία αξέχαστη και μοναδική εμπειρία, όπου η παράδοση προσεγγίζεται μέσω της σύγχρονης και προκλητικής ματιάς του καλλιτέχνη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου