Το βιβλίο του James Gleick ασχολείται με την ιστορία της πληροφορίας
σε σχέση με την εξέλιξη των επιστημών γύρω απ' αυτή. Η αναγωγή της ζωής
σε κώδικες πληροφοριών εύκολα προσπελάσιμους απ' τους κατόχους της
γνώσης προσέγγισής τους ήτανε πρόβλημα και ζήτημα βαρύνουσας σημασίας
για την εξέλιξη μας ως είδος. Ο άνθρωπος μένει πάντοτε ενεός μπροστά στο
αβυθομέτρητο χάος που διαλανθάνει της ικανότητας πρόσληψης των
επιστημόνων. Η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να ποσοτικοποιεί και να ορίζει
, να αναπαράγει και να μεταδίδει εκφράζεται ακόμη και στις πιο παλιές,
ασαφείς προσπάθειες να γίνει προσβάσιμη η πληροφορία ως έννοια. Μέσα από
τριβές και δοκιμασίες του χρόνου η επικρατέστερη αντίληψη για την
πληροφορία αναδεικνύεται εκείνη που την προσδιορίζει ως το μήνυμα που
εξάγει ο άνθρωπος καθώς αναγιγνώσκει την τάξη του χάους. Στο βιβλίο
φωτίζονται πτυχές του βίου πολλών επιστημόνων, παρανοϊκών ιδιοφυών.
Στον αναγνώστη δίνεται η δυνατότητα πολυεπίπεδης ανάγνωσης της καταγεγραμμένης ιστορίας εξαιτίας των διαφορετικών κέντρων περιμετρικά των οποίων αναπτύσσεται το θέμα. Απ' αυτές τις λεπτομερείς αναλύσεις των βίων των μεγάλων μαθηματικών, ψυχολόγων και εφευρετών της επιστήμης της πληροφορίας ή κυβερνητικής μαθαίνει κανείς για τον Μπουλ, τον Αϊνστάιν, τον Αριστοτέλη, τον Τιούρινγκ. Στον Τιούρινγκ γίνεται απ' το συγγραφέα μία πιο εκτενής αναφορά εξαιτίας της σημαντικής του επιρροής στην εξέλιξη της διαχείρισης της πληροφορίας. Ο Τιούρινγκ ήταν ομοφυλόφιλος και καταδικάστηκε γι' αυτό από την βρετανική κυβέρνηση. Εξαναγκάστηκε σε θεραπεία ενέσιμων οιστρογόνων. Δεν άντεξε τον εξευτελισμό και τελικά αυτοκτόνησε. Οι ζωές και των υπόλοιπων μεγάλων επιστημόνων που αναφέρονται στο βιβλίο έχουν πολλά κοινά με τις ζωές μεγάλων καλλιτεχνών.
Η ιστορική αναδρομή που επιχειρεί ο James Gleick ξεκινά από την αρχαιότητα και τις ελληνικές φρυκτωρίες. Οι φρυκτωρίες ήτανε φάροι τοποθετημένοι σε ψήλα σημεία που απείχαν χιλιόμετρα μεταξύ τους. Το φως τους εξέπεμπαν φλόγες που έκαιγαν στο πάνω μέρος της παράξενης κατασκευής τους. Όταν αυτές οι φωτιές άναβαν ή κάποιες απ' αυτές, ειδικοί παρατηρητές αποκωδικοποιούσαν το μήνυμα. Συνήθως το μήνυμα είχε να κάνει με την έκβαση μιας μάχης. Το φως απ' τον κάθε φάρο ήτανε ορατό από χιλιόμετρα μακρυά.
Ο συγγραφέας συνεχίζοντας την περιγραφή του, θα κάνει μία μεγάλη στάση στα τύμπανα των υποσαχάριων φυλών. Μέχρι το 17ο αιώνα "κανείς στον κόσμο δεν μπορούσε να επικοινωνήσει τόσο πολύ, τόσο γρήγορα και σε τόσο μεγάλες αποστάσεις όπως οι αναλφάβητοι Αφρικανοί με τα τύμπανα τους" επισημαίνεται στο βιβλίο. Τα τύμπανα μέσα απ' τους ποικίλους τρόπους ανάκρουσής τους είχαν εξελιχθεί σε ομιλούντα κύμβαλα. Δεν μετέδιδαν μονάχα μηνύματα περιορισμένων λέξεων, αλλά ολόκληρες φράσεις, συναίσθηματα και ειδήσεις μέχρι χιλιόμετρα μακρυά από την θέση των τυμπανιστών.
Μετά απ' αυτό το πρώτο μέρος της ιστορίας της πληροφορίας, το εισαγωγικό θα μπορούσε να πει κανείς, ο συγγραφέας προβληματίζεται για πρώτη φορά για το τίμημα του αυτοματισμόυ στη μετάδοση και τη διατήρηση της πληροφορίας. Η ανακάλυψη της γραφής λειτούργησε ως υποκατάστατο της μνήμης. Η γραφή είναι σαν φάρμακο της αδυναμίας της ανθρώπινης μνήμης να συγκρατήσει πληθώρα δεδομένων. Δεν λειτουργεί θετικά για την υπόμνηση. Η μόρφωση είναι επιφαινόμενη σοφία. Η αληθινή σοφία είναι το απόσταγμα της γνώσης, είναι η βιωματική αφομοίωση της πληροφορίας. Σαν σύγχρονοι λουδίτες, οι λουδίτες ήταν Άγγλοι υφαντουργοί που αντέδρασαν στη χρήση της μηχανικής τεχνολογίας για να μη χάσουν τις δουλειές τους, κάποιοι απ' τους ανθρώπους αντιδρούν σήμερα στην ύπαρξη των e books. Οι συσκευές ανάγνωσης των e books διαθετούν τη δυνατότητα να διαβάζουν με ηλεκτρονική φωνή το βιβλίο στον κατ' επίφαση αναγνώστη. Το τίμημα δεν έχει διασαφηνιστεί επακριβώς ακόμη. Ο ετερόφρων άνθρωπος, ο ενάντιος στην εξάπλωση των e books, πιστεύει για την ύπαρξή τους ότι αποτελεί το τελειωτικό χτύπημα στη μνήμη, στην εκφορά του λόγου και στη βιωματική ζύμωση των γραφόμενων στα ηλεκτρονικά κείμενα. Από την άλλη αν δεν υπήρχε η γραφή τα κεκτημένα κάθε πολιτισμού θα ήταν πιθανότατα χαμένα και οποιαδήποτε πρόοδος θα συνέβαινε εξαιρετικά αργά. Όμως, ποιός μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για την εξέλιξη του ανθρώπου χωρίς το εργαλείο της γραφής;
Το βασικότερο μέρος του βιβλίου ασχολείται με τις καινοτομίες ανα τους αιώνες στην κωδικοποίηση και τη μεταδοτικότητα των πληροφοριών. Το νήμα ξετυλίγεται απ' τισ φρυκτωρίες, τα τύμπανα και μετά. Ξεκινάει από τη λεξικογραφία που ήταν επί της ουσίας μία πρώτη προσπάθεια να ομαδοποιηθούν οι λέξεις πρός όφελος του αυτοματισμού της ανεύρεσής τους. Τα λεξικά λειτούργησαν ως τράπεζες δεδομένων για την ορθή γραφή των λέξεων. Η ιστορία προχωρά με την περιγραφή των εφευρέσεων επιστημόνων που αγωνίστηκαν να ελαφρύνουν δύστοκες για τον ανθρώπινο νου υπολογιστικές πράξεις σε απλούστερες. Κατασκευάστηκαν μηχανικές συσκευές που λύνανε μαθηματικές εξισώσεις πολύ γρηγορότερα απ' τον ανθρώπινο νου. Σε επόμενες σελίδες του βιβλίου γίνεται αναφορά στο τηλέφωνο και τον τηλέγραφο με τα σήματα Μορς. Οι δύο αυτές εφευρέσεις αναμόρφωσαν το όνειρο ενός αλληλέγγυου κόσμου. Το όνειρο έσβησε όταν ο στρατός εμφιλοχώρησε στα πεδία της συζήτησης των επιστημόνων με τη διάθεση να καρπωθεί προς την εξυπηρέτηση των σκοπών του τά νέα επιτεύγματα. Η πρεμούρα των στρατιωτικών δυνάμεων για ισχύ έδωσε ωστόσο δυναμική ώθηση για περαιτέρω έρευνες στην κυβερνητική. Η γοητευτική αναδρομή του συγγραφέα φτάνει μέχρι τις μέρες μας και την προσπάθεια των βιολόγων να εκλογικεύσουν σε ομάδες πληροφοριών τις άγνωστες λειτουργίες του ανθρώπινου εγκεφάλου και ευρύτερα του ανθρώπινου σώματος.
*Ο Φώτης Θαλασσινός γεννήθηκε στην Κω το Σεπτέμβριο του 1977. Είναι συγγραφέας και υπήρξε συνεργάτης στο ένθετο "Βιβλιοθήκη" της Ελευθεροτυπίας.
Στον αναγνώστη δίνεται η δυνατότητα πολυεπίπεδης ανάγνωσης της καταγεγραμμένης ιστορίας εξαιτίας των διαφορετικών κέντρων περιμετρικά των οποίων αναπτύσσεται το θέμα. Απ' αυτές τις λεπτομερείς αναλύσεις των βίων των μεγάλων μαθηματικών, ψυχολόγων και εφευρετών της επιστήμης της πληροφορίας ή κυβερνητικής μαθαίνει κανείς για τον Μπουλ, τον Αϊνστάιν, τον Αριστοτέλη, τον Τιούρινγκ. Στον Τιούρινγκ γίνεται απ' το συγγραφέα μία πιο εκτενής αναφορά εξαιτίας της σημαντικής του επιρροής στην εξέλιξη της διαχείρισης της πληροφορίας. Ο Τιούρινγκ ήταν ομοφυλόφιλος και καταδικάστηκε γι' αυτό από την βρετανική κυβέρνηση. Εξαναγκάστηκε σε θεραπεία ενέσιμων οιστρογόνων. Δεν άντεξε τον εξευτελισμό και τελικά αυτοκτόνησε. Οι ζωές και των υπόλοιπων μεγάλων επιστημόνων που αναφέρονται στο βιβλίο έχουν πολλά κοινά με τις ζωές μεγάλων καλλιτεχνών.
Η ιστορική αναδρομή που επιχειρεί ο James Gleick ξεκινά από την αρχαιότητα και τις ελληνικές φρυκτωρίες. Οι φρυκτωρίες ήτανε φάροι τοποθετημένοι σε ψήλα σημεία που απείχαν χιλιόμετρα μεταξύ τους. Το φως τους εξέπεμπαν φλόγες που έκαιγαν στο πάνω μέρος της παράξενης κατασκευής τους. Όταν αυτές οι φωτιές άναβαν ή κάποιες απ' αυτές, ειδικοί παρατηρητές αποκωδικοποιούσαν το μήνυμα. Συνήθως το μήνυμα είχε να κάνει με την έκβαση μιας μάχης. Το φως απ' τον κάθε φάρο ήτανε ορατό από χιλιόμετρα μακρυά.
Ο συγγραφέας συνεχίζοντας την περιγραφή του, θα κάνει μία μεγάλη στάση στα τύμπανα των υποσαχάριων φυλών. Μέχρι το 17ο αιώνα "κανείς στον κόσμο δεν μπορούσε να επικοινωνήσει τόσο πολύ, τόσο γρήγορα και σε τόσο μεγάλες αποστάσεις όπως οι αναλφάβητοι Αφρικανοί με τα τύμπανα τους" επισημαίνεται στο βιβλίο. Τα τύμπανα μέσα απ' τους ποικίλους τρόπους ανάκρουσής τους είχαν εξελιχθεί σε ομιλούντα κύμβαλα. Δεν μετέδιδαν μονάχα μηνύματα περιορισμένων λέξεων, αλλά ολόκληρες φράσεις, συναίσθηματα και ειδήσεις μέχρι χιλιόμετρα μακρυά από την θέση των τυμπανιστών.
Μετά απ' αυτό το πρώτο μέρος της ιστορίας της πληροφορίας, το εισαγωγικό θα μπορούσε να πει κανείς, ο συγγραφέας προβληματίζεται για πρώτη φορά για το τίμημα του αυτοματισμόυ στη μετάδοση και τη διατήρηση της πληροφορίας. Η ανακάλυψη της γραφής λειτούργησε ως υποκατάστατο της μνήμης. Η γραφή είναι σαν φάρμακο της αδυναμίας της ανθρώπινης μνήμης να συγκρατήσει πληθώρα δεδομένων. Δεν λειτουργεί θετικά για την υπόμνηση. Η μόρφωση είναι επιφαινόμενη σοφία. Η αληθινή σοφία είναι το απόσταγμα της γνώσης, είναι η βιωματική αφομοίωση της πληροφορίας. Σαν σύγχρονοι λουδίτες, οι λουδίτες ήταν Άγγλοι υφαντουργοί που αντέδρασαν στη χρήση της μηχανικής τεχνολογίας για να μη χάσουν τις δουλειές τους, κάποιοι απ' τους ανθρώπους αντιδρούν σήμερα στην ύπαρξη των e books. Οι συσκευές ανάγνωσης των e books διαθετούν τη δυνατότητα να διαβάζουν με ηλεκτρονική φωνή το βιβλίο στον κατ' επίφαση αναγνώστη. Το τίμημα δεν έχει διασαφηνιστεί επακριβώς ακόμη. Ο ετερόφρων άνθρωπος, ο ενάντιος στην εξάπλωση των e books, πιστεύει για την ύπαρξή τους ότι αποτελεί το τελειωτικό χτύπημα στη μνήμη, στην εκφορά του λόγου και στη βιωματική ζύμωση των γραφόμενων στα ηλεκτρονικά κείμενα. Από την άλλη αν δεν υπήρχε η γραφή τα κεκτημένα κάθε πολιτισμού θα ήταν πιθανότατα χαμένα και οποιαδήποτε πρόοδος θα συνέβαινε εξαιρετικά αργά. Όμως, ποιός μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για την εξέλιξη του ανθρώπου χωρίς το εργαλείο της γραφής;
Το βασικότερο μέρος του βιβλίου ασχολείται με τις καινοτομίες ανα τους αιώνες στην κωδικοποίηση και τη μεταδοτικότητα των πληροφοριών. Το νήμα ξετυλίγεται απ' τισ φρυκτωρίες, τα τύμπανα και μετά. Ξεκινάει από τη λεξικογραφία που ήταν επί της ουσίας μία πρώτη προσπάθεια να ομαδοποιηθούν οι λέξεις πρός όφελος του αυτοματισμού της ανεύρεσής τους. Τα λεξικά λειτούργησαν ως τράπεζες δεδομένων για την ορθή γραφή των λέξεων. Η ιστορία προχωρά με την περιγραφή των εφευρέσεων επιστημόνων που αγωνίστηκαν να ελαφρύνουν δύστοκες για τον ανθρώπινο νου υπολογιστικές πράξεις σε απλούστερες. Κατασκευάστηκαν μηχανικές συσκευές που λύνανε μαθηματικές εξισώσεις πολύ γρηγορότερα απ' τον ανθρώπινο νου. Σε επόμενες σελίδες του βιβλίου γίνεται αναφορά στο τηλέφωνο και τον τηλέγραφο με τα σήματα Μορς. Οι δύο αυτές εφευρέσεις αναμόρφωσαν το όνειρο ενός αλληλέγγυου κόσμου. Το όνειρο έσβησε όταν ο στρατός εμφιλοχώρησε στα πεδία της συζήτησης των επιστημόνων με τη διάθεση να καρπωθεί προς την εξυπηρέτηση των σκοπών του τά νέα επιτεύγματα. Η πρεμούρα των στρατιωτικών δυνάμεων για ισχύ έδωσε ωστόσο δυναμική ώθηση για περαιτέρω έρευνες στην κυβερνητική. Η γοητευτική αναδρομή του συγγραφέα φτάνει μέχρι τις μέρες μας και την προσπάθεια των βιολόγων να εκλογικεύσουν σε ομάδες πληροφοριών τις άγνωστες λειτουργίες του ανθρώπινου εγκεφάλου και ευρύτερα του ανθρώπινου σώματος.
*Ο Φώτης Θαλασσινός γεννήθηκε στην Κω το Σεπτέμβριο του 1977. Είναι συγγραφέας και υπήρξε συνεργάτης στο ένθετο "Βιβλιοθήκη" της Ελευθεροτυπίας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου