Παρασκευή 15 Αυγούστου 2008

Περί ατομικισμού και συλλογικότητας

2:42 π.μ.


Της Φούλης Ζαβιτσάνου

Ζώντας σε ένα πλέγμα άκρατου ατομικισμού και καταναλωτισμού έχουμε σχεδόν πιστέψει ότι τόσο τα προβλήματα όσο και οι λύσεις τους, τόσο η μιζέρια όσο και η ευδαιμονίαμας έχουν σαν φυσικό όριο τον μικρόκοσμο της προσωπικής, επαγγελματικής και οικογενειακής μας ζωής.
Τα επιτεύγματα και οι αποτυχίες μας αρχίζουν και τελειώνουν στο εγώ μας και σε ότι θεωρούμε προέκταση αυτού.
Ο «έξω» κόσμος, ο κοινωνικός και φυσικός κόσμος που μας περιβάλλει γίνεται αντιληπτός μέσα από το φακό της εξατομίκευσης. Αντί να δίνει ερέθισμα για συμμετοχή γίνεται καινούργια αφορμή για ομφαλοσκόπηση.

Οι λόγοι και η ιστορική διαδρομή που οδήγησαν τις «αναπτυγμένες» κοινωνίες δυτικού τύπου, όπως η ελληνική, σε αυτό το αποτέλεσμα είναι ένα μεγάλο θέμα που τα στενά όρια αυτού του κειμένου δεν επιτρέπουν να αναπτυχθεί, όμως αναπόφευκτα πρέπει να αναφερθούμε στο μοντέλο της αστικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας μιας και θεωρούμε ότι το κενό της αντιπροσώπευσης είναι μια από τις παραμέτρους που διαμορφώνουν το φαύλο κύκλο της εξατομίκευσης.

Το δικαίωμα ενεργής παρέμβασης του πολίτη αφού συντριβεί από μια αδιέξοδη και επίπονη καθημερινότητα, περάσει από τις συμπληγάδες της ελλιπούς και μερικής ενημέρωσης και από τα τερτίπια των ημίθεων του πολιτικού μάρκετινγκ μεταφράζεται σε μια ψήφο συνήθως χαμηλής ταύτισης που υποτίθεται ότι εκφράζει, για άλλη μια φορά, πάνω από όλα το ατομικό, άλλα και το οικογενειακό ή συντεχνιακό συμφέρον.
Αντί για δικαίωμα ενεργής παρέμβασης, λοιπόν, εξασκούμε το δικαίωμα της αδιαφορίας και όλο αυτό το θέατρο σκιών μοιάζει να απευθύνεται σε άλλους. Αυτές όμως οι φιγούρες αποφασίζουνε για εμάς.

Το κομβικό σημείο λοιπόν είναι η αναστροφή της παθητικότητας που απλόχερα μας παρέχει το τωρινό μοντέλο διακυβέρνησης και η δημιουργία συλλογικών μορφών δράσης και παρέμβασης που αφενός θα δίνουν την δυνατότητα στο άτομο να ταυτίζεται και να αντιπροσωπεύεται μέσα από αυτές και αφετέρου να διατηρεί την ακεραιότητα του και να μην συνθλίβεται από δόγματα και ολοκληρωτικές ιδεολογίες σαν αυτές που έχει να αναδείξει ο εικοστός αιώνας.
Μια συλλογική συνείδηση που είναι κάτι παραπάνω από το άθροισμα των ατομικών πυρήνων που την αποτελούν αλλά που λειτουργεί και καθορίζεται από κάθε ξεχωριστό πυρήνα.
Σε αυτόν τον θλιμμένο και όμορφο κόσμο, όπως τραγουδάει ο Tom Waits, λοιπόν έχουμε από την μια καθαρά μπροστά μας αυτήν την εικόνα του αδιάφορου πολίτη – καταναλωτή από την άλλη όμως μια πανσπερμία θεματικών θα λέγαμε κινημάτων που έχουν προκύψει παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια και αν και δεν γεννάνε ελπίδες για ριζικές ανατροπές δίνουν ίσως μια νέα ευκαιρία για την διαμόρφωση καινούργιων μορφών συλλογικής δράσης.

Είναι δε αξιοσημείωτο ότι χαρακτηρίζονται από μια στροφή στον πραγματισμό, μια ανάγκη για απτές και εφικτές διεκδικήσεις και ίσως μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσαμε να δούμε και την παρέμβαση - συμβολή των πολιτών στα του δήμου, δηλαδή στα εντός συνοικίας δρώμενα τα οποία, άλλωστε, αφορούν άμεσα όλους μας.

Η ανάγκη για να μην τσιμεντωθούν όσα έχουν απομείνει αλλά να γίνουν ελεύθεροι χώροι πρασίνου όπου μπορούν να λάβουν χώρα ποικίλες δραστηριότητες, είναι τελικά και μια ανάγκη για υγιή κοινωνική συνεύρεση ανάμεσα στους κατοίκους μιας γειτονίας και ένα ισχυρό αντίδοτο στον απομονωτισμό.
Η επίθεση στα κερδοσκοπικά συμφέροντα και την απληστία ομάδων επιχειρηματιών και άλλων που με βουλιμία προτάσσουν το ίδιον όφελος υποβαθμίζοντας την ζωή των πολλών είναι μια πολιτική αλλά και ηθική προτεραιότητα.
Η ενημέρωση για τα τεκταινόμενα μιας περιοχής χωρίς την διαμεσολάβηση της κομματικής οπτικής και η καθεαυτό υπέρβαση του στενού κομματικού χαρακτήρα των αποφάσεων και δράσεων είναι θέμα μείζονος σημασίας.

Αυτά κι αρκετά άλλα μπορούν να αποτελέσουν ένα κοινό σημείο αναφοράς για την δραστηριοποίηση των πολιτών σε τοπικό και δημοτικό επίπεδο κάνοντας ένα βήμα απεγκλωβισμού από την ιδιώτευση και την θωράκιση στον προσωπικό βίο.

Το πώς και το γιατί ας το βρει ο καθένας συμμετέχοντας σε τοπικά, εργασιακά ή ευρύτερα πολιτικά σχήματα ή υιοθετώντας μια συνειδητή στάση απέναντι στην καθημερινότητα. Το ζητούμενο είναι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να συμβάλει στην απομυθοποίηση του ηδονιστικού καταναλωτικού ιδεώδους που μας οδηγεί στο στείρο και ματαιόδοξο ατομικισμό στον οποίον εδώ προσπαθήσαμε να αντιπαρατεθούμε.

fzavitsanou@yahoo.gr

Written by

We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.

 

© 2013 "στο... Επτά". All rights resevered. Designed by Templateism

Back To Top