Δευτέρα 2 Ιουνίου 2014

Η αναίμακτη επανάσταση που άλλαξε τον κόσμο

7:03 π.μ.

ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΕΠΙΝΟΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΑΦΗΓΗΘΕΙ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΟ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΤΗΣ ΣΟΥΔΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΤΗΚΕ ΤΟ 2005 ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΕΜΠΛΟΥΤΙΖΕΤΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ, ΔΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΟΥ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΟΥΝ ΤΗ ΜΑΓΕΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΩΜΕΝΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ

 Το Μουσείο είναι αφιερωμένο σε κάθε βήμα της ανθρώπινης προσπάθειας να αναπαράξει και να διαφυλάξει γραπτά κείμενα, εικόνες, φωτογραφίες, να δημιουργήσει αρχειακό υλικό με τη γνώση και τη σοφία του παρελθόντος και αποκαλύπτει πώς σταδιακά το ταπεινό ξύλινο πιεστήριο του Γουτεμβέργιου μετεξελίχθηκε, για να φτάσουν σήμερα οι «απόγονοί» του να τυπώνουν ό,τι μπορεί να φανταστεί το ανθρώπινο μυαλό


«Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης»
Jorge Luis Borges, 1899-1986, Αργεντινός συγγραφέας
Για τους γραφιάδες του παρόντος, αλλά και για εκείνους του μέλλοντος, τα γεγονότα που συντάραξαν την Ευρώπη και σφράγισαν την ιστορία της μετριούνται πιθανώς στα δάχτυλα. Ηταν οι επαναστάσεις και οι πόλεμοι που κλόνισαν, αποδόμησαν και «έχτισαν» από την αρχή τα καθεστώτα και τις κοινωνίες, ο σιδηρόδρομος και η γραμμή παραγωγής που εξέλιξαν και «έσπρωξαν» σε άλλο επίπεδο τη βιομηχανία και την οικονομία και ίσως το σημαντικότερο όλων: η Τυπογραφία που άλλαξε κυριολεκτικά τα πάντα.
Οταν ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος, αυτός ο πανέξυπνος, πείσμων και... αμφιλεγόμενος Γερμανός, ξεκίνησε να «παλεύει» από το 1434 για να μετατρέψει μια αγροτική πρέσα σε πρέσα εκτυπωτική, και πειραματιζόταν με κινητά στοιχεία, μελάνια και χαρτί για να δημιουργήσει το πρώτο τυπωμένο βιβλίο στην ιστορία της ανθρωπότητας, πιθανότατα να μην είχε συνειδητοποιήσει τον αντίκτυπο που θα είχε παγκοσμίως η εφεύρεσή του. Τελικά, αρκετά χρόνια μετά, ο Γουτεμβέργιος, ακολουθώντας τη φρενήρη επιθυμία του, τα κατάφερε, και το 1455, εν μέσω του -όχι και τόσο- «σκοτεινού» ευρωπαϊκού Μεσαίωνα δημιούργησε τη λαμπρότερη μηχανή όλων των εποχών: το μηχανικό πιεστήριο. Η Τυπογραφία είχε γεννηθεί.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Μουσείου προσφέρουν στη γενιά του Ιντερνετ τη μοναδική δυνατότητα να μυηθούν στα μυστικά της τυπογραφίας Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Μουσείου προσφέρουν στη γενιά του Ιντερνετ τη μοναδική δυνατότητα να μυηθούν στα μυστικά της τυπογραφίας Από τη στιγμή εκείνη και μετά, όλα έγιναν ταχύτατα. Τα βιβλία εκτυπώνονταν μαζικά, προοδευτικά έμπαιναν σε κάθε σπίτι, οι τεχνικές εξελίσσονταν, οι εικόνες μπορούσαν και αυτές να αναπαραχθούν με παρόμοιο τρόπο, ενώ εμφανίστηκαν στο προσκήνιο οι πρώτες εφημερίδες. Η νέα εποχή είχε ξεκινήσει και στο διάβα της συνέπαιρνε ανθρώπους κάθε τάξης, που είχαν ένα κοινό γνώρισμα: αγαπούσαν την ανάγνωση.
Το Μουσείο Τυπογραφίας
Η μαγευτική ιστορία της γοητευτικότερης εφεύρεσης όλων των εποχών, της Τυπογραφίας, ξετυλίγεται απολαυστικά μέσα στις αίθουσες του Μουσείου Τυπογραφίας, που βρίσκεται στην Κρήτη, λίγο έξω από την πόλη των Χανίων, στο Βιοτεχνικό Πάρκο Σούδας.
Και μπορεί ίσως στο μυαλό τής πλειονότητας η ιδέα για τα Μουσεία να συνδέεται λανθασμένα με μια άνευρη, στατική εικόνα προθηκών, γεμάτων αντικείμενα «αρχαία» που δεν πρέπει να αγγίζουμε. Στο Μουσείο Τυπογραφίας, όμως, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά: οι επισκέπτες καλούνται να «πιάσουν» τα εκθέματα και να συμμετάσχουν ενεργά στην ξενάγηση.
Το ιδιαίτερο αυτό Μουσείο, το οποίο επισκέφθηκε η «Κ.Ε.», είναι αφιερωμένο σε κάθε βήμα της ανθρώπινης προσπάθειας να αναπαράξει και να διαφυλάξει γραπτά κείμενα, εικόνες, φωτογραφίες, να δημιουργήσει αρχειακό υλικό με τη γνώση και τη σοφία του παρελθόντος -και όχι μόνο- και αποκαλύπτει πώς σταδιακά το ταπεινό ξύλινο πιεστήριο του Γουτεμβέργιου, που στήθηκε πρώτη φορά στο Μάιντς της Γερμανίας, μετεξελίχθηκε, για να φτάσουν σήμερα οι «απόγονοί» του να τυπώνουν ό,τι μπορεί να φανταστεί το ανθρώπινο μυαλό.
Το Μουσείο Τυπογραφίας της εφημερίδας «Χανιώτικα Νέα» εγκαινιάστηκε το 2005. Ανάμεσα στα εκθέματα υπάρχουν περίτεχνα τυπογραφικά πιεστήρια, μηχανήματα, εργαλεία και εκατοντάδες αντικείμενα που ακολουθούν την πορεία της σημαντικότερης -ίσως- τέχνης από τη στιγμή που «γεννήθηκε» μέχρι τις μέρες μας. Σπάνια βιβλία και εφημερίδες, πολύτιμες λιθογραφίες, χειρόγραφα και ένας απίστευτος πλούτος εκθεμάτων ταξιδεύουν τον επισκέπτη στην τέχνη και τις τεχνικές της Τυπογραφίας.
Τον Απρίλιο του 2012 το Μουσείο επεκτάθηκε σε νέα πτέρυγα, προσθέτοντας στη συλλογή του εκθέματα σχετικά με την εξέλιξη των γραφικών τεχνών, καθώς και δύο εξαιρετικές εκθέσεις που παρουσιάζουν ανάγλυφα την ιστορία της τυπογραφίας και της γραφής.
Διαδραστικές επισκέψεις και εκπαιδευτικά προγράμματα
Εκτός όμως από τα εκθέματά του, που -στην πλειονότητά τους- έχουν εντοπιστεί και αγοραστεί με ιδιωτική πρωτοβουλία από κάθε γωνιά της Ευρώπης, ύστερα από προσπάθειες χρόνων του εμπνευστή και ιδρυτή του Μουσείου Γιάννη Γαρεδάκη και της γυναίκας του Ελένης, το Μουσείο Τυπογραφίας κρύβει πολλές ακόμα εκπλήξεις για μικρούς και μεγάλους.
«Το Μουσείο Τυπογραφίας δημιουργήθηκε ακριβώς για να γνωρίσουν οι μικρότεροι, αλλά και για να θυμηθούν οι μεγαλύτεροι, κάτι που ίσως έχουμε ξεχάσει στην... ταχύτητα της καθημερινότητας. Και αυτό είναι η διαδικασία δημιουργίας ενός βιβλίου, μιας εφημερίδας. Η γοητεία και η μοναδική μυρωδιά του χαρτιού, η αίσθηση που έχει το βιβλίο στα χέρια μας, αλλά ακόμα και η "εφήμερη" χαρά τού να ξεφυλλίζουμε κάθε πρωί την εφημερίδα μας. Ολα αυτά είναι στοιχεία συνυφασμένα με τις ζωές μας. Και εκείνο που οφείλουμε, είναι ένα κομμάτι αυτής της γοητείας, αυτής της "μαγείας" να "περάσει" και στις νέες γενιές», λέει στην «Κ.Ε.» η διευθύντρια του Μουσείου, Ελια Κουμή.
Ηδη από τις πρώτες μέρες λειτουργίας του, ήταν πολλά τα σχολεία που δήλωσαν επιθυμία να το επισκεφθούν, και έτσι, το Μουσείο, φροντίζοντας να συμπορεύεται με τις ανάγκες της εποχής, δημιούργησε για τα παιδιά εκπαιδευτικά προγράμματα που συνδυάζουν την ξενάγηση με σχετικές δράσεις και δραστηριότητες, ώστε να γίνεται η επίσκεψη όχι μόνο ενδιαφέρουσα και μοναδική, αλλά και αξέχαστη.
«Τα παιδιά γίνονται για λίγο "μικροί" τυπογράφοι», συνεχίζει η Ε. Κουμή «και χειρίζονται μαζί με το προσωπικό του Μουσείου αυθεντικά μηχανήματα του 19ου αιώνα που χρησιμοποιούνταν για να τυπώνουν βιβλία, εφημερίδες, κάρτες κ.λπ. Ανάλογα την ηλικία τους, παρακολουθούν βίντεο σχετικά με το πώς τυπώνονται οι εφημερίδες, πώς γίνεται η βιβλιοδεσία κ.λπ., ενώ παράλληλα γίνεται επεξηγηματικός διάλογος με τον υπεύθυνο του Μουσείου που αποκαλύπτει στους μικρούς επισκέπτες όλα τα... μυστικά της Τυπογραφίας».
«Εκείνο που μένει ανεξίτηλα χαραγμένο στη σκέψη των παιδιών, ακόμα και αν ξεχάσουν τα πάντα από όσα άκουσαν στο Μουσείο, είναι πως τα βιβλία και οι εφημερίδες δεν είναι αδιάφορα, άψυχα αντικείμενα, αλλά ζωντανοί οργανισμοί. Και ως τέτοιοι αξίζουν την προσοχή και τη φροντίδα μας», εξηγεί η Ε. Κουμή.
Αεικίνητη και γεμάτη πάθος για τη δουλειά της, δεν σταματά να μας δίνει πληροφορίες για κάθε πτυχή του Μουσείου Τυπογραφίας: «Για τα μεγαλύτερα παιδιά, υπάρχουν αντίστοιχα προγράμματα με την Ιστορία της Γραφής και την εξέλιξη του Τύπου, ενώ διαρκώς τα εκπαιδευτικά προγράμματα ανανεώνονται με στόχο το Μουσείο να είναι πάντα επίκαιρο και κοντά στα παιδιά. Δεν θα μπορούσε εξάλλου να γίνει και αλλιώς. Ενα Μουσείο αφιερωμένο σε μια "ζωντανή" τέχνη που συνεχίζει να εξελίσσεται, οφείλει να προχωρεί μαζί της», καταλήγει.
Γνωριμία με τη μεγαλύτερη εφεύρεση της 2ης χιλιετίας
Πραγματική απόλαυση είναι οι επισκέψεις και για τους ενήλικους. Ενα μαγικό ταξίδι σε μια τέχνη «ανάποδη», που δημιουργήθηκε για να μπορούν να βλέπουν οι άνθρωποι πώς να... ισιώσουν τα κακώς κείμενα. Μια πορεία στο χρόνο, μέσα από εκθέματα που «μιλούν» για την εξέλιξη της τέχνης που έφερε την ανάγνωση στα... κομοδίνα όλων. Μια αλληλουχία ερεθισμάτων που επιβεβαιώνουν με τον πιο εύγλωττο τρόπο τη διαπίστωση του περιοδικού «Life», όπως την παρουσίασε σε αφιέρωμα το 1997: ότι η Τυπογραφία αποτελεί τη μεγαλύτερη εφεύρεση της 2ης χιλιετίας.
Για εκείνους που έχουν «ειδικότερα» ενδιαφέροντα, υπάρχει και η βιβλιοθήκη του Μουσείου, που είναι γεμάτη με τους δικούς της ανεκτίμητους θησαυρούς: βιβλία του 16ου αιώνα, χάρτες, λιθογραφίες, αντίτυπα από εφημερίδες και περιοδικά που κυκλοφόρησαν το 19ο αιώνα και εκατοντάδες εκδόσεις -ελληνικές και ξένες- σχετικές με την ιστορία και τις διάφορες τεχνικές που σχετίζονται με την Τυπογραφία.
Ενα από τα μεγαλύτερα «ατού» του Μουσείου, επισημαίνει η Ελια Κουμή, είναι ότι «η διαδικασία εμπλουτισμού των εκθεμάτων δεν σταματά ποτέ. Εκτός από τους θησαυρούς που "φέρνουν" στο Μουσείο οι αέναες έρευνες του Γ. Γαρεδάκη, σημαντικότατες είναι και οι δωρεές από φίλους του Μουσείου στην Ελλάδα, που προσφέρουν με αγάπη τους προσωπικούς τους θησαυρούς».
«Τελευταίο μας απόκτημα είναι οι περισσότερες από είκοσι ανεκτίμητης αξίας εκδόσεις που πρόσφατα δώρισε ένας Χανιώτης, ο Κώστας Τζωρτζάκης, και κατέχουν πλέον περίοπτη θέση στο Μουσείο. Η ιδιαιτερότητα των βιβλίων αυτών, που χρονολογούνται στους 16ο και 17ο αιώνες, είναι ότι προέρχονται κυρίως από τη Βενετία», μας λέει η Ε. Κουμή, και εξηγεί πως «κάποια από αυτά προέρχονται από πολύ γνωστά τυπογραφεία (όπως του Αλδου Μανούτιου), ενώ κάποια άλλα περιέχουν κείμενα στα ελληνικά. Κάτι που αυτόματα μάς οδηγεί στην αναζήτηση στοιχείων από την ιστορία της ελληνικής τυπογραφικής τέχνης, ιδίως μάλιστα αν αναλογιστεί κανείς ότι η Βενετία θεωρείται το κυριότερο εκδοτικό κέντρο για τις ανάγκες των Ελλήνων μέχρι και τα μέσα του 19ου αιώνα».
Βγαίνοντας από το Μουσείο, η μυρωδιά του χαρτιού από τα παλιά βιβλία είναι ακόμα νωπή και οι εικόνες τόσων μηχανημάτων και εργαλείων εναλλάσσονται νοερά μπροστά στα μάτια μου. Κοιτώ το μπλοκάκι που κρατούσα σημειώσεις και σκέφτομαι ότι όσα γράψω, θα αναπαραχθούν σε χιλιάδες αντίτυπα από μηχανήματα που δημιουργήθηκαν με έμπνευση ένα λιτό, ξύλινο τυπογραφικό πιεστήριο. Αυτό το πιεστήριο, όμως, ήταν το μόνο που χρειάστηκε για να αλλάξει συθέμελα ο κόσμος...
Ωρες επισκέψεων και πληροφορίες
Το μοναδικό στη χώρα Μουσείο Τυπογραφίας ξεκινά σήμερα, 1η Ιουνίου, το θερινό πρόγραμμα επισκέψεών του. Θα είναι ανοιχτό για το κοινό: Τρίτη 10-2. Τετάρτη 10-2 και 6-9. Πέμπτη 10-2. Παρασκευή 10-2 και 6-9. Κυριακή 10-2. Δευτέρα, Σάββατο και επίσημες αργίες το Μουσείο Τυπογραφίας θα είναι κλειστό. Ωστόσο, για ειδικές περιπτώσεις, οργανωμένα γκρουπ, σχολεία, έκτακτες επισκέψεις μπορείτε να τηλεφωνείτε στο 28210-51003 ή στείλτε e-mail στο: info@typography-museum.gr και το typographymuseum @gmail.com


Πηγή enet.gr

Written by

We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.

 

© 2013 "στο... Επτά". All rights resevered. Designed by Templateism

Back To Top